Пробка мовы:
„Царове турстіе не перестерегають того, иж бы жоны свое брати мели зъ домовъ шляхетныхъ королевскихъ, яко то чинять иншіе монархове, зажъ выбирають ихъ собѣ зъ помежи полонянокъ, которыи имъ ся подобають, ибо много женъ мевають, не одну. Повторе не бачать на то якого естъ народу либо языка, и якое вѣри албо релеи, толко абы гладка а красна была, а его очомъ ся подобала, бо собѣ за найболшую шчастливость роскошъ телесную почитають, которую имъ плюкгавы пророкъ ихъ Махметъ въ Алькоране своимъ наказуеть, яко же той ихъ пророкъ Махметъ зъ натуры своее склоненъ до всякое нечисти. Протожъ скупують, албо на войнахъ имуть, а у подданыхъ кгвалтомъ берутъ панны што можно найобычайнѣйшіе (яко и теперь Канею опановавши, паша выбравши паненъ што найкраснѣйшихъ сто, послалъ въ даръ царю, зъ которыхъ одны будуть служебными у султанокъ, а другіе, што ся подобають старой пани, преложоной над дѣвками, будуть ховатися до ложа цесарского)“.
„ФУНДАМЕНТЪ МАКСЫМЫ ФОРТЫФИКАТЫЙНОЙ“. Рукапіс Петр. Публ. бібліатэкі ХVІІ ст., у 4 ку, 236 лістоў. Апісаны Н. Обручевым („Военный журналъ“ 1835 г. № 5).
Фортыфікація не выкладаецца ў рукапісе як сыстэматычная навука, яна зьмяшчае ў сабе мешаніну агульных правіл, датыкаючых, як вайскова-інжэнернай творчасьці, так і дзейнасьці войск у полі. Відаць імкненьне аўтора (чы аўтораў) надаць пэўны парадак зьместу і прыдаць вывадам навуковую форму. Відаць шырокае карыстаньне чужаземнымі крыніцамі, што выявілася ў тэрміналёгіі: сустрачаюцца цѣлыя артыкулы перакладзеныя з чужаземных моваў на крыўскую, прыкладам аб профілях.
Пачынаецца „Фортыфікація“ выкладам агульных асноваў навукі умацаваньня месц. У гэтым прыпадку паняцьці ў слаўных продкаў нашых былі зусім здаровыя, ім добра ведамы правілы выбару мясцовасьці для крэпасьці і правілы распалажэньня іх, яны ўжо разумелі карысьць даць крэпасьці палажэньне, каб яна магла абараняць са ўсіх старон подступы да яе, але пабудова патрэбнага для гэтага фронту, ім яшчэ невядома.
Далей ідзе вялікі, цалком перакладзены, артыкул аб профілях, які дае лёгка зразумелыя правілы збудаваньня крэпасных сьцен і валаў, пры чым абасноўваецца ўсё не на матэматычных аблічэньнях, а на чыста практычных вывадах.
Паняцьце крэпасьці даецца гэткае: „Фортэція есьть месцо, окруженое долами, рампарами бальярдами, въ которым месцу можно з малым людомь“ абараняцца супроць ворага.
Фортыфікація дзеліцца на дасканальную і недасканальную; да першай належаць правілы будаваньня украпленьняў (фортэцій) на роўнай мясцовасьці, да другой — фортэціі, гэтым вымогам не задавальняючыя. Рукапіс тлумачыць, што недасканальнасьць фортыфікаціі вынікае ці ад фігуры, ці ад ліста (плану) „которое маеть фортыфіковатіся“. Ад фігуры залежыць недасканальнасьць у тым прыпадку, калі бакі, ці куты, няроўныя, ад ліста-ж калі „няроўнасьць таго месца перашкаджае зрабіць куты ці бакі роўна“.
