„ЛУЦИДАРІЙ“. Рукапіс ХVІІ ст. Віл. Публ. бібл. № 107. Адносіцца да забароненых кніг. Рукапіс яшчэ нікім не дасьледаваны.
РЫМСКІЯ ДЗЕЯНЬНІ (Gesta Romanorum). Рукапіс ХVІІ ст., перадрукаваны „Общ. Любителей Древне-русск. писм“. (СПБ. 1877–78) Гэта аграмадны зборнік сярэднявекавых повесьцяў і легенд. У славянскай мове вышэй згаданага перадруку сустрачаюцца такія словы: „облюбеница“, „пан“, „панья“, „цесарь“, „княжа“, „папежъ“, „костелъ“, „пелгримъ“, „година“, „мары“, „взрокъ", „опутаны“, „коштовный“, „декую“, „зборъ албо рада“, „келихъ албо чаша“, „скаредность албо смородъ“. Што паказуе, на пераклад са старакрыўскай мовы, ў якой усе вышэй прыведзеныя словы ўжываліся. Пераклад мог быць зроблены толькі ў Масковіі:
ІНТЭРМЭДЗІЯ: „Daemon et pueri illius, Rusticus, ludeus“. (Чорт і яго вучні, мужык і жыд). Рукапіс СПБ. Публ. бібл. (Польск. Q. ХІV. № 12), зьмяшчае некалькі інтэрмэдзій, з якіх найцікавейшая — вышэй названая ў агалоўку.
Daemon Osmoleyko, як відаць з размовы яго хлапцоў вельмі захварэў і зажадаў знахара. Прыходзіць сялянін-знахар, які так сябе знаёміць (Карскій, „Бѣлоруссы“, т. III, бб. 220—222):
Rusticus. Dobryui ia cyrulik, umiu leczyci;
Wiedaiu iak lekarstwa dobraho zažyci.
Ia ieho zlecze zaraz aharodnym zielam,
Wyparu czorta w łazni maładzieńkim chmielam.
A kali nie pamože, tož žyda z maściami
Zazwaci, z roznymi ieho parchumami.Daemon. Ratuy prętko, zmiłuy się. Lekarstwo mi gotuy… Rusticus. Zdychayže borzdo, czorcie, nieboyś, bies nie woźmie
Ciebe, kali maio oko iasnoio nie zasnie.
Puer 1. Wežmę ia go za ręce a wyciągnę nogi. Puer 2. A ia wieleszkodzące prycisnę mu rogi. Rusticus. Ach, puls iak to bieć mocno, iak u piekle haryć,
Haraczka tak usieho ieho ciepier smalić,
Izyspadu y zwierchu ahoń wybuchaieć,
Choć czort, a žadnoho baczenia nie maieć
Ahoń piekielny, treba iako baczu sała
Dubowaho, kab maia ruka szmarawała
Ieho kości, pawierniecie na bok siuda lepiey,
Azaley ion paczujeć lekarstwo to smaczniey.
Oy vžo szmarowanie pan diabeł nasz czuie,
Až iskry syplucca, tak dobre szmaruie.
Ot užo haraczka heto može wychodzić,
Nie budzie iemu ahoń hetoy boley szkodzić.Daemon. Ieszcze zle na žołądku y boli mi garło,
Treba by przez ie przepuścić mi sadło.
Хлопчык раіць другія лекарствы.
