КОСЯТЬ, КАСІЦЬ (косятъ). …„а служба дей ихъ тое три дни сена косять (Грам. кар. Александра 1469 г., № 42). — Агульна ўжыванае слова: „Мужчыны косяць, а бабы грабуць. Хлапец навучыўся добра касіць: проста піша касою!“
КРЫНІЦА (источникъ, родникъ). „З реками и с криницами“ (Грамата в. кн. Вітаўта 1407 г.). — „У крыніцы халодненькая вадзіца“. У крыўскіх народных песьнях крыніца раўняецца з дзяўчынай.
|
„Ай дзе тая крынічанька, што голуб купаўся? |
КРЫЎДА (обида, несправедливость). „Ажъ бы еси через то кривдъ имъ не чинилъ и новинъ не уводилъ“ (Грам. кар. Александра 1496 г., № 41).
„Бог зьвідзіць няхай маю крыўду, якую цярплю ад цябе“ (Насовіч, 252).
КУПЛЯ (покупка) …„вольно торговати везде по великому князству Літовскому со всякою куплею“ (Прывілей 1504 г., № 83). — „Якія грошы, такая й купля“ (Насовіч, 260).
ЛІЧБА (счетъ, отчетъ). „Панъ Андрей подскарбий а Ивашко Владыко писар брали личбу у ключника киевского у Сенка Полозовича… што въ тыи часы брали мыто после личбы тое, как давали личбу у Троцех господару великому князю Александру“ (Лічба ключніка кіяўскага 1494 г., № 26). — „Лічба вялікая, да праўды мала“ (Насовіч, 270).
ЛОВЫ (охота). „З ловы и ловищи и з бобровыми гоны“ (Грам. в. кн. Вітаўта 1407 г.) …„и тежъ коли з ними у ловы ездишъ, кажешъ имъ… речей своих стеречи“ (Грам. кар. Александра 1496 г., № 41). „И от тыхъ служобь тяглыхъ вызволили, а велели ему одною службою ловецкою служити“ (Ліст кар. Жыгімонта І, 1508 г., № 112). — „На лаўца і зьвер бяжыць“ (Народная прыказка).
ЛОЎЧЫ (охотникъ). „Ловчому нашому пану Мішку“… (Грамата в. кн. Казіміра, 1444 г.) — Яшчэ да апошніх часаў па дварох быў урад „лоўчага“, на павіннасьці якога ляжала пілнаваць лесу і лясной зьвярыны. Слова ўсеагульна вядомае.
ЛУКНО (лукошко). …„з лукном меду“ (Вырок в. кн. Александра 1495 г., № 29). — „Лукно“ дрэўлянае начыньне ня с клепак, а з дзюплаватага пня з ўстаўным дном, ужыванае дагэтуль да мёду, масла, таплёнага сала і мукі. „У лукно — талакно, ў карабок — бабок“ (Нар. прыказка).
МЛЫН (мельница). „И тотъ ставъ… со млыномъ дали вечно и не порушно“ (Грам. кар. Александра 1503 г., № 81).
„Дарога каля млына. Ветраны млын“ (Насовіч, 286).
МЛЫНАР (мельникъ). „И землицы около того ставка, на которой жо млынар жывет“ (Прывілей 1504 г., № 32). Цяпер агульна ўжываецца побач са словам „мельнік“, хоць паміж гэтымі словамі трэба дабачаць маленькую рожніцу: „мельнік“ меля, а „млынар“ (ад слова „млын“) ня толькі меля, а і мае млын на ўласнасьць або ў арэндзе (Насовіч, 286).
