Старонка:Ластоўскі В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі.pdf/689

Гэта старонка не была вычытаная

ХІІІ. Юрыдычная пісьменнасьць.

Помнікі дзяржаўнага, царкоўнага, тарговага, вайсковага і земскага права.

Самы багаты і цэнны аддзел нашай пісьменнасьці становіць пісьменнасьць юрыдычная. Прывілеі паасобным землям і Пскоўская Судная грамата (1397–1467 г.) дахавалі нам нормы вечавого права. Смаленская тарговая умова 1229 г., дыхавала нормы тарговага права, а тры Статуты В. кн. Літоўскага (1529, 1566 і 1588 г.г.) зьмяшчаюць дзяржаўнае права. Мова ва ўсіх юрыдычных помніках народная, немаль саўсім свабодная ад чужых уплываў.

О поставлении Туровское епископии. Статут царкоўнага права, дадзены ў 1005 годзе, б. 18.

Устаўная грамата Смаленскага князя Расьціслава Мсьціславіча, дадзеная Смаленскай біскупіі ў 1150 годзе, б. 38.

Смаленская Тарговая Праўда 1229 г., б. 65.

Прывілей в. кн. Вітаўта дадзены жыдам ў 1388 г., б. 122.

Прывілей кн. Сьвідрыгайлы Полацкай зямлі, выданы перад 1394 г., б. 125.

Вартскі статут. Рукапіс 1420 году, б. 149.

Вісьліцкі статут. Рукапіс 1423 г., б. 152.

Статут в. кн. Ягайлы. Рукапіс 1423 г., б. 150.

Грамата (прывілей) в. кн. Жыкгімонта віленскім мяшчанам 1432 г., б. 155.

Грамата в. кн. Жыкгімонта гор. Вільні на майборскае права, 1432 г., б. 156.

Прывілейныя граматы в. кн. Казіміра Ягайлавіча віленскім мяшчанам 1440 г. і віленскім купцом 1443 г., б. 157.

Грамата вял. князя Казіміра Магілеўскім мяшчанам 1447 г., б. 158; Магілеўскім баярам, палавіны ХV ст., б. 158.

Прывілейная грамата вял. кн. Сьвідрыгайлы Альгердавіча 1450 г., б. 158.

Устаўная грамата в. кн. Казіміра жыхаром Полацка, каля 1456 г., б. 159.

Прывілей в. кн. Казіміра в. князьству Літоўскаму 1457 г., б. 160.

Грамата караля Казіміра гораду Коўне 1463 г., б. 162.

Судоўнік караля Казіміра Ягайлавіча 1468 г. Заключае ў сабе крымінальны кодэкс, б. 163.

Прывілей Жамойдзкай зямлі караля Александра 1492 г., б. 174.

Прывілей в. кн. Александра 1492 г., т. зв. Magna charta libertatum, б. 174.

Запісь о Смоленской посощинѣ. Рукапіс палавіны ХV ст., зьмяшчае земскае права, б. 179.

Привилей всимъ бояромъ и мѣщаномъ Витебскимъ, 1503 г., б. 251.

Потверженье владыцѣ Полоцкому порядковъ справъ и каноновъ церковныхъ, выписанныхъ черезъ великаго князя Ярослава Владимировича, 1503 г., б. 253.

Привилей владыце, бояромъ и всимъ мещаномъ Смоленскимъ, на права и вольности ихъ, 1505 г., б. 254.

Привилей мѣщаномъ Кіевскимъ 1506 г., б. 260.

Устава сойму Виленского, 1507 г. Зьмяшчае вайсковае права, б. 262.