Старонка:Леў Талстой. Для дзяцей (1928).pdf/141

Гэта старонка не была вычытаная

прымярзае не як папала, а як яна пачне прымярзаць, дык зараз-жа зложыцца ў зорачку.

Што такое лёд? — Гэта халодная, моцная вада. Калі з рэдкае вады робіцца моцная вада, яна складваецца ў фігуры і з яе выходзіць цяплыня. Тое самае робіцца з салетраю: калі яна з рэдкае складваецца ў моцныя фігуры, дык з яе выходзіць цяплыня. Тое самае і з сольлю, тое самае з топленым чугуном, калі ён з рэдкага робіцца моцным. Калі якая-нібудзь рэч з рэдкае робіцца моцнаю, дык з яе выходзіць цяплыня, і яна складваецца ў фігуру. А калі з моцнае робіцца рэдкая, дык рэч забірае ў сябе цяплыню, і з яе выходзіць холад, і фігуры яе распушчаюцца.

Прынясі растопленага жалеза і дай яму стынуць; прынясі цеста гарачага і дай яму стынуць; прынясі вапны гашанае і дай ёй стынуць — будзе цяпло. Прынясі лёду і растапляй яго — зробіцца холадна. Прынясі салетры, солі і кожнай рэчы, якая ў вадзе расходзіцца, і распушчай яе ў вадзе — зробіцца холадна. Каб замарозіць марожанае, сыплюць соль у ваду.

ШКОДНАЕ ПАВЕТРА

У сяле Нікольскім у сьвята народ пайшоў на абедню. На панскім двары засталася быдлярка, стараста і канюх. Быдлярка пайшла да калодзежа па ваду. Калодзеж быў на самым падворку. Яна выцягнула цэбар, але ня ўтрымала. Цэбар сарваўся, стукнуўся аб сьцяну калодзежа, і адарваў вяроўку. Быдлярка вярнулася ў хату і кажа старасьце: