РѢЧЬ СТАРОВОЙТА.
(Для чтенія моимъ землякамъ.)
Къ Читателямъ.
Прашу, панове, прабачайця,
Што васъ узновъ я утруждаю!
Хоць сварицися и лайця;
А я пишу пра то, што знаю:
Бо першая жъ моя мова
Была прынита въ пичаць;
Дыкъ атъ чагожъ ба мнѣ изнова
Кой абъ чемъ ни написаць?
Пра пусцакижъ я ни бавтаю,
Такъ якъ иншей пра ихъ бавтаиць! —
Къ пуцю пишу и навучаю
Таго, хто пуця въ жыцци ни маиць;
Бо я, признацца, хвала Богу,
Убачивъ гора, хаць нямнога: —
Знаю якъ на свѣци жыць;
То й другихъ хочу навчыць. —
Нихай жывуць, Бога всхваляюць
И мянѣ лихамъ ни паминаюць:
Бо цяперъ хаць многа іо розумныхъ,
Багатыхъ, мосныхъ, ясныхъ, вумныхъ, —
Здаецца, годныхъ ка всяму;
Али навчиць нима каму.
Пращайцяжъ, добрыя панове,
И мнѣ за все вже прабачайця;
Бы васъ ня скрывдзиць въ жаднымъ словѣ,
То й помстыжъ вы ка мнѣ ни майця.
Вступленіе.
Старавойтъ, пани, тей самы,
Што вже троху намъ знакомъ,
Бывъ нагдысь въ каршмѣ на Йвана
И зъ меньшимъ сынамъ Питраком. —
Али што намъ съ кимъ іонъ бывъ?
Будзимъ писаць, што гаваривъ. —
Мужы выкругъ яго сабрались,
И што іонъ скажыць прыслухались.
А іонъ шапку сваю знавъ,
И так гутарыць начавъ:
Рѣчь Старовойта.
ГЛАВА I.
Што вы вздурылися рабяты?
Чаго васъ за мазги бярець?
Ци всимъ быць на свѣци багатымъ
И маіонтками владзѣць?
Падаждитя, пацярпиця, —
Виць гета всіо у Божжай воли!
Вы тольки Господа малиця;
То Іонъ пашлець для васъ и долю.
Вытка паслухайця, панове,
Што я вамъ буду гаварыць! —
Чувъ лѣтась я у Магиліовѣ,
Што намъ волнасць маиць быць.
Ци чуиця: волнасць?… Здзѣньця шапки!
Гета для насъ святоя слова!…
Да ближей станцитка, дзицятки,
Паслухайця маіой мовы!
Я давно вже сабирався
Вамъ пра гета гавариць,
Кабъ зъ васъ кожанъ навучався,
Якъ на бѣлымъ свѣци жиць.
Яно то я вамъ талкававъ
Пра то, кабъ вы йще пацярпѣли,
Пра вольницу што Царъ приславъ,
И кабъ сукромна жиць вумѣли,
И дзякавалибъ ажъ да сканчення свѣту…
А што треба, то треба падаждаць;
Бо въ скорамъ дзѣли проку нѣту…
Вы сами можаця паняць!
И спасиба!… усіо паняли.
Хаць и трудна да цирпиціо!
Али што за волнасць, ци узнали?
… Ну штожъ браццы мавчыціо?
А впрочамъ, добра, … и мавчыця!
Я вамъ луччы расталкую.
Ни кашляйцяжъ, ни гаманиця;
Нихай кожанъ изъ васъ чуя!
Хто тольки хоча жыць на свѣци
И чалавѣкамѣ хочиць быць;
Нихай усіо мая въ примѣци
Абъ чимъ я буду гавариць.
Али вперадъ раскажу,
Атъ каго и якъ пачувъ пра волю;
А тагды я вжо скажу
И навчу нажыць якъ долю.
Ну дайжа Божа добрый часъ!…
Мы лѣтась дровы прадавали…
Якуратъ тагды икъ-разъ,
Якъ въ горадзи указъ читали.
