ХІI
Ніхто ў Каганцах па начы не спіць. Чакаюць нежаданых гасцей.
У загадкавай далі не спыняецца грукат. Ён перакрыжоўваецца між сабой у нейкім дыялагу двух асілкаў. Палыхае пастаяннае зарыва пажарышч. Дрыжаць вокны. Дзынкае шкло. Вось якраз хтосьці невідочны (можа падобны да соцкага з бляхай жраца на грудзях, што збіраў людзей акопы капаць) — ходзіць ад хаты да хаты і барабаніць пальцамі аб шыбы:
— Набліжаецца… набліжаецца…
— Што рабіць?
— Як ратавацца?
— Рабіць так, як Сакалоўскі і Кантаровіч: усё лепшае — у Менск. А як наблізіцца бяда — перабрацца туды.
— Сакалоўскі і Кантаровіч людзі багатыя. Гной у іхніх хлявах больш варты за ўсё наша дабро. У Менску нам жабраваць прыдзецца. Нікуды не паедзем! Што бог дасць, то і будзе.
— Пойдзем у бежанцы ўсёй грамадою. Будзем падтрымліваць адны адных.
