ваюць цяпер дзівосны поезд без агнёў, з няроўнамернымі вагонамі, што стаяць у пустыры. Глухое дзынканне шыб ад гарматнага грукату наводзіць жуду. Здаецца, што дарослыя пасажыры ўцяклі з поезда і пакінулі ў вагонах бездапаможных дзяцей. Дрыжучымі ад спалоху пальцамі яны стукаюць у вокны вагонаў і просяць дапамогі.
А вось і школа з выбітымі вокнамі і расчыненымі дзвярмі.
— Назад, назад… — просіць Іра, — вернемся дамоў: мне страшна…
Сягоння яе голас зусім дзіцячы. Моўчкі варочаюцца яны дамоў. Іра асцярожна адчыняе дзверы. Левін чуе ўсхліпванні і злосныя словы яе маткі:
— Ты ўжо сорам увесь страціла. Усё мястэчка гаворыць. Дык навошта табе гімназія патрэбна была? Вось прападзі ты цяпер дома! Цётка сёлета адмовілася ад цябе. Мяне абакралі. Чым я табе дапамагу? Чым?
— Прападзі яна, гэта цётка, з гімназіяй разам.
— А ўсё-ж такі табе цяпер лепш было-б у Менску.
— Мне ўсёроўна.
Левін ідзе дамоў. Пра Іру забывае. З галавы не выходзіць сляпы Антось, якому чытаў Некрасава. Уваходзіць з двара праз другія дзверы, запірае іх засаўкай і вобмацкам ідзе праз кухню да сваёй канапы ля акна.
— Можа есці хочаш? — шэптам пытаецца маці.
— Не хочацца.
Ніхто з хатніх не спіць.