ЗАМКОВАЕ БУДАЎНІЦТВА XIII–XVI СТ.
drobne tynku, gdzie niegdzie u spodu po prawej stronie trzymające się, lubo mają na sobie farb ślady; domyślić się jednak w żaden sposób niczego nie pozwalają.
11) Po prawej stronie na plaszczynie bocznej od strony wnętrznej widzieć się daje mała kapliczka ważka, wyniosła, z krzyykiem na wierzchołku dachu, (co do kształtu nic w sobie szczególnego nie pokazuje, a co do stylu z obrębu pospolicie u nas bydowanych nie wychodzi). U drzwi otwartych tej kapliczki klęczy para; z rąk na piersiach krzyżem ułożonych i z wyrazu twarzy naprzód skłonionych widać, że modły do Boga zanoszą. Na tle dość wyraźne niebo, z lewej strony kapliczki nie wielkie drzewko, raczej do gałęzi w ziemie utkwionej podobne.
12) Czwarla framuga równie jak i trzecia mocno uszkodzona, z prawej jednak strony dość wyraźnie widzieć się daje popiersie niewiasty siedzącej, naprzód skłonionej, i wyciągnietą prawa ręka zdającej się coś dawać. Cześć obslonki prześlicznie na głowie włożonej po tylnej części szyi spływa na ramię lewe, skąd przechodząc przez piersi z wielkim gustem układa się na ramieniu prawem. Suknia tułowia z rkawami opiętemi mało składek na sobie pokazuje i szczelnie do ciała przylega. Na przeciw jej słoja cztery figury: pierwsze dwie są mężczyęni z głowami ku ziemi nakłonionemi i rękami wyciągnioinemi do przyjęcia tego, co pierwsza figura daje. Kolana zgięte pokorę i wzdzięczność pokazują. Tuż za niemi sloją dwie niewiasty. Namiotki głów coś podobnego do zawojów tureckich maja a osłonę całej figury szeroko rzucone niepospolity ubiór stanowią. Niższa część tych figur sięgając nieco wyżej kolan, s tynkiem na gruzy odpadła. Z tyłu figury siedzącej wyraźnie odmalowane półkole z szerokiego pąsu złocistego, a w nim głąb wyżłobiona domyślać się każe, że to być musi siedzenie do obrzędów uroczystych przeznaczone. Tło tej sceny wypłowiałe, ani ściany ani też ozdób żadnych dojrzeć nie można.
13) Po tej samej stronie od zewnętrza namalowany mężczyzna siedzący z głową obnażoną i na lewem ręku oparty. W całej postawie zadumanie głębokie maluje się. Przy nim stoi drugi mężczyzna, podobnież bez przykrycia na głowie, w sukni koloru czarnego, obszerej, z rękawami po łokieć krótkiemi. Twarz ma zwróconą do pierwszej, a ręce rozwarte i w dół spuszczone jakąś stratą lub nieszczsęście tłumaczyć zdają się. Scena odbywa się wewnatrz izby, na ścianie w górze architraw, jak i wyżej w same tylko pasy malowany, ściany puste. („Athenaeum”, t. V, Wilno 1841, str. 166–173).
Важнейшая літаратура.
1) I. Kraszewski. Wilno od początków jego do roku 1750. T. III. Wilno 1840.
2) A. Kirkor. Przewodnik po Wilnie. 1889.
3) M. Baliński. Historja Miasta Wilna. Tom II.
4) Ю. Крачковский. Старая Вильна до конца XIII столетия. Вильна 1893.
5) Акты, издаваемые Виленскою Археологическою Комиссиею, том XX.
6) P. Weber. Wilna, eine vergessene Kunststätte. Wilna 1917. Разьдзел II.
7) E. Opловcкий. Гродненская старина. Гродна 1910.
8) B. Schmid. Die Burgruine Traken. — „Das Litauen-Buch”, выд. нямецкае 10-е арміі, 1918.
9) A. Тyрцевіч. Трокский замок. Вильна 1901.
10) W. Zahorski. Troki i zamek Trocki. Wilno 1902.
11) M. Шемелевич. Город Лида и Лидский замок. ― “Виленский календарь” нa 1904 год.
12) W. Szukiewicz. Zamek w Lidzie. — “Ziemia”, 1911, № 46.
