Лёгічным вынікам, завяршэньнем усëй поэтычнай думанастраëвасьці Шэўчэнкі зьяўляецца яго славуты „заповіт“:
Як умру, то поховайте („Заповіт“). |
„Думкі“ аб заняволенай Беларусі, аб прыгнечаным селяніне ― адзін з самых улюбёных мотываў і нашага беларускага поэты. „З неспакоем думкі роем верцяцца ў душы“ поэты, думкі то маркотна-тужлівыя, то спакойна-плынныя, але прасякнутыя шчырым настроем беларуса-ратая, — і ў першым вершы з зборніку „Гусьляр“ поэта кажа:
А хто брат мне тут і друг, |
Глыбокая рэфлексія, натхненая нацыянальным настроем і замілаваньнем да свабоды ад прыгону, ― вось што адзначае абодвых поэтаў ― украінскага і беларускага. Розныя тэрміны іх жыцьця, розныя, мабыць, тэмпэраманты, розныя, уласьцівыя нацыянальнасьці кожнага з іх, вобразы праносяцца ў іх думках, ― але месца іх у межах роднай літаратуры аднакавае, месца сапраўднага народнага поэты. Як кажа Кастамараў, поэзія Т. Шэўчэнкі, „раздирала завесу народной жизни“. А вось характарыстыка поэзіі Купалы аднаго з нашаніўцаў: „песьні Купалы“,