ПРАВАСЛАЎНАЯ ВЕРА НА БЕЛАРУСІ.
Пачатак Веры Праваслаўнай на Беларусі.
На Беларусі Праваслаўная Вера пашыралася з Кіева, У XI—XIII сталецьці ўва ўсіх галаўнейшых асяродзьдзях тагачаснае Беларусі, населенай крывічамі, дрэговічамі і радзімічамі (прэдкі беларусаў), былі ўжо праваславныя цэрквы, духавенства, дзе-ня-дзя манастыры і пры іх школы. Так, у Полацку была школа, у якой вучылася 300 дзяцей. Багаслужэньне адбывалася на славянскай мове, якая тады была вельмі блізкая да жывой народнай гутаркі. На славянскай-жа мове чыталі і кнігі Сьвяшчэннага Пісаньня: яны былі ўжо перакладзены на гэтую мову сьв. братамі Кірылам і Мяфодам, Асьветнікамі славянаў. Адначасна заснаваліся і Епіскапскія кафэдры ў Полацку, Пінску ці Тураве і Смаленску. Духавенства было пераважна выбранае, з мясцовых людзей, якія добра зналі жыцьцё і рэлігійныя патрэбы сваіх прыхаджанаў. Наагул народ прыймаў шырокае ўчасьце ў жыцьці царкоўным. Ўжо з XII веку пачынаюць закладацца пры цэрквах брацтвы: так у 1167 г. заснавалася брацтва пры саборнай царкве ў Полацку. У склад брацтваў уваходзілі праваслаўныя людзі розных станаў грамадзянства — ад багатых і знатных, на чале з князямі, да самых бедных і простых. Брацтвы будавалі і падтрымлівалі храмы, выбіралі духавенства, клапаціліся аб дапамозе бедным свайго прыходу і г. д. Кіравалася царква на Беларусі сваімі Епіскапамі, якія падпарадкаваліся Кіеўскім Мітрапалітам, а праз іх Канстантынопальскаму Патрыарху. У важных выпадках, як напр. выбары Мітрапаліта, Епіскапы зьбіраліся на Саборы. Так, у 1411—1414 г.г. быў Сабор у Наваградку: яшчэ пазьней, іменна ў 1509 г. быў Сабор Епіскапаў у Вільні для ўпарадкаваньня тагачаснага царкоўнага жыцьця
