— Мне здаецца, — нясмела заўважыла Наталья: — трагічнае ў каханні — гэта няшчаснае каханне.
— Зусім не! — не згадзіўся Рудзін: — гэта хутчэй камічны бок кахання... Пытанне гэта патрэбна зусім іначай паставіць... трэба паглыбей закрануць... Каханне! — гаварыў ён далей: — у ім усё таямніца: як яно прыходзіць, як развіваецца, як знікае. Часам яно з'яўляецца раптам, несумненнае, радаснае, як дзень, часам доўга тлее, як агонь пад залою, і прабіваецца полымем у душы, калі ўжо ўсё зруйнавана; або ўпаўзе яно ў сэрца, як змяя, ці раптам выслізне з яго вон... Так, так; гэта пытанне важнае. Ды і хто кахае ў наш час, хто адважваецца кахаць?
І Рудзін задумаўся.
— Што гэта Сергея Паўлыча даўно не відаць? — спытаў ён раптам. Наталья ўспыхнула і нахіліла галаву да пяльцаў.
— Не ведаю, — прашаптала яна.
— Які гэта найдабрэйшы, найшляхетнейшы чалавек! — праказаў Рудзін, устаючы. — Гэта адзін з лепшых прыкладаў сапраўднага рускага двараніна..
M-lle Boncourt паглядзела на яго скосу сваімі французскімі вочкамі.
Рудзін прайшоўся па пакоі.
— Ці заўважылі вы, — загаварыў ён, крута завярнуўшыся на абсацах: — што на дубе, — а дуб моцнае дрэва, — старыя лісты толькі тады адпадаюць, калі маладыя пачнуць прабівацца?
— Так, — павольна адказала Наталья: — заўважыла.
— Якраз так бывае і з старым каханнем у моцным сэрцы: яно ўжо адмерла, але ўсё яшчэ трымаецца; толькі другое, новае каханне можа яго выжыць.
