Старонка:Сусьветная гісторыя 2.pdf/64

Гэта старонка не была вычытаная

быў падобны да статутаў Тэмплярыяў і Іоанітаў. Тэўтонскія рыцары насілі белыя ахілімы з чорнымі на іх крыжамі.

f) Так-званы чацьверты крыжавы паход (1202 -1204). Калі памер султан Салядын, у хрысьціян ізноў зьявілася надзея на адваяваньне Ерузаліму. Аднак, у часе прыгатаваньня новага паходу імпэратар Гэнрык ІV памер. Тады за справу ўзяўся папа Інноцэнты ІІІ, агітуючы на ўсé бакі і не шкадуючы грошай: навет сталовае золата і срэбра з папскага палацу пайшло на гэта. Палітычныя адносіны ў тагачаснай Эўропе ня вельмі прыялі прадпрыемству папы. У Нямеччыне бушавала хатняя вайна, Францыя і Англія вялі між сабой крывавую барацьбу. З гэтае прычыны ў чацьвер тым крыжавым паходзе ніхто з манарха учасьця ня прыймаў, а пайшлі адны рыцары, найбалей францускія, якія сабраліся ў Вэнэцыі, манячыся адтуль морам дабрацца да Палестыны. Найбольш выдатнымі паміж іх былі: Бальдуін граф Фляндрыі, Італьянец Баніфацы гр. Монтэфэррату, летапісец гэтага паходу Готфрыд Віль-Гардуэн, ды Сымон дэ Монфор.

Усё гэтак склалася, што крыжаносы, заместа ваяваць з магамэтанамі, вялі войны з хрысьціянамі ў самай-жа Эўропе, ды Сьвятое Зямлі і ня бачылі. Пад той час брат бізантыйскага імпэратара Ізаака Ангелёса захапіў пасад і законнага гаспадара пасадзіў у вастрог, асьляпіўшы яго перад тым. Сын заака, Аляксéй, паехаў у Вэнэцыю, шукаючы помачы бацьку, і пасуліў крыжаносам высокую плату за ратунак. Вэнэцкі дож (князь), 90-годні стары Дандоле, вельмі паддзержаваў праект Аляксéя, маючы наўвéце магчымасьць узмацаваць пры гэтым сілу Вэнэцыі. Калі ў дадатку выявілася, што крыжаносы маюць толькі палову грошай, патрэбных дзеля аплаты пераезду ў Палестыну, дык была прынята пастанова перад дарогай на Усход памагчы Аляксéю і гэткім парадкам здабыць патрэбныя грошы. З таé часіны дандолё стаўся фактычным кіраўніком крыжаносаў. Наўперад мéста Трызст было прымушана скарыцца перад Вэнэцыяй, а пасьля была парухана зара, жыхары каторае займаліся марскім разбоем і шкодзілі вэнэцыянскай таргоўлі. Толькі тады крыжаносаў перавезьлі ў Царгорад, які, пасьля зьніштажэньня яго флëту, быў прымушаны паддацца. Ізаака вызвалілі з вязьніцы і нанова ўзьвялі на пасад, а сын яго дзяліў з ім уладу папалам. Калі-ж Аляксéй ня здолеў выпаўніць усіх зробленых крыжаносам абяцанак, тыя захапілі ўладу ў свае рукі, провінцыі падзялілі між сабой і заклалі Лацінскую імпэрыю. Аб паходзе ў Палестыну пакінулі й думаць.

За імпэратара крыжаносы аднагалосна абабралі Бальдуіна графа фляндыі. На грэцкіх землях былі ўтвораны