лаў, якія знайшоў у бібліотэцы бацькі; потым ён зьвярнуўся да мастацкіх твораў Дуніна-Марцінкевіча, Бурачка і іншых пісьменьнікаў; нарэшце, з 1906 г., калі адна з сваячак выпісала для яго „Нашу долю“, а потым і „Нашу Ніву“, ён стаў адчуваць на сябе ўплыў бягучай беларускай журналістыкі. Роўналежна з чытаньнем беларускіх тэкстаў ішлі яго практыкаваньні ў пісьмовай беларускай мове. „Свои опыты писания на белорусском языке“ — кажа А. Ю. — „он начал очень рано, приблизительно с 10—11 лет“… „Но это были чисто ученические или, вернее, учебные упражнения“. На жаль, А. Ю. не дае пэўных паказаньняў на тое, ці былі гэтыя практыкаваньні ў звычайнай пісьмовай мове ці ў вершаванай. Урэшце, канцовая мэта гэтых практыкаваньняў Максіма была выпрацаваць у сябе мастацкі беларускі стыль. І ён імкнуўся да гэтай мэты з рэдкаю настойлівасьцю і ўпартасьцю. Ён, вядома, без асаблівай цяжкасьці мог-бы выкарыстаць для сваёй творчасьці расійскую мову, якою ён добра карыстаўся як у прозе, так і ў вершах, аб чым сьведчаць яго вершы, напісаныя парасійску. „Но — гаворыць А. Ю. — он этот легкий путь еще в детстве отверг и смело решил преодолеть огромные трудности, чтобы овладеть родной речью своих предков — и овладеть настолько, чтобы писать красивые стихи и обогатить эту речь новыми художественными формами. К последней цели он стремился вполне сознательно. Ему хотелось показать, что никакой размер, никакая форма не чужды белорусской речи. Какие он трудности преодолевал на этом пути, свидетельствуют его рукописи и тетради: столько там выписок из словарей, сборников и старопечатных книг. Какой из поэтов, всосавших белорусскую речь с молоком матери, поднимал этот тяжелый, кропотливый, крохоборческий труд? А он — слабогрудый, хилый — поднял. И нес его терпеливо, упорно и для меня и для всех окружающих незаметно“. Такім чынам, настойлівую работу над разьвіцьцём свае пісьмовае беларускае мовы, асабліва мовы мастацкай, Максім пачаў яшчэ з гімназічных гадоў.
Тады-ж, у канцы навучаньня ў сярэдняй школе, у яго
