пайшоў у кухню і лёг спаць. Праз хвілін пяць ён, стомлены за дзень бегатнёй за каровамі, моцна спаў. Раніцай яго, як і заўсёды ў апошнія часы, пабудзіў гаспадар (раней яго будзіла гаспадыня). Нанятая пасля смерці Схуратовічыхі жанчына ўжо канчала даіць каровы. Міхалка на-хаду, падпяразваючы свой халацік, злосны ад страшэннай прагнасці нічога не знаць і нічога не хацець, а толькі спаць, адкінуў адну фортку брамы і патурыў з двара каровы.
— Я табе памагу прагнаць паўз грэчку, — сказаў Скуратовіч, выцягваючы на-хаду выгінастую ламачыну з накіданага каля плоту лома.
Міхалка здзівіўся такой небывалай гаспадарскай услужлівасці, нават тону яго голаса. Гаспадар ішоў поплеч Міхалкі. Міхалку было так няспрытна ісці. Куды вальней ён сябе адзін адчуваў-бы.
— Табе гэта ці не чатырнаццаць год? — ціха пачаў гаварыць Скуратовіч.
— Чатырнаццаць, — згадзіўся здзіўлены Міхалка.
— От, бачыш, ты яшчэ год не дарос!
— Не дарос?
— Помачы бацьку ні ад каго няма яшчэ ў вас.
— Няма.
— А бацька хворы.
— Хворы.
— Яму што — яму, каб нічога не рабіць, ды каб лёгкі хлеб, то ён і скрыпеў-бы пакрысе на свеце. А так — калі клопат, работа, сілкавацца няма чым, перадыхнуць няма пры кім… яго-ж на вайне атруцілі і яшчэ мала, дык ранілі. На, цешся, жыві, чалавек, як хочаш! Ого, вайна, не дай божа! Ты-ж сам бачыш.
— Бачу.
— Я табе, сынку, скажу. Чалавечы век, здаецца,
