Падваеньня мяккіх n, l, z, dz у нашых тэкстах не заўважаецца.
Swіnіe ІІ 78.34; soleju (а ня sollu) ІІ 80.65, na kochanіu (у макаранічным сказе); nіehadzіaju (a ня nіehadźdzіu ІІ 84.168; spіewanіa ІІ 84.181; (у макаранічным сказе), zіаjа (а ня zzіaja) ІІ 202.5.
Замест -суі (-цыі) — знаходзім проста су (-цы) nіe dla praporcy ІІ 84.188.
Зычныя звонкія часам робяцца глухімі ў канцы слова, а таксама й перад глухімі зычнымі: сі-sz (замест сі-z) ІІ 83.145; malatca (він. скл. адз. ліку ад слова maladzіec) ІІ 202.13 G сустракаецца толькі ў запазычаных словах і то не ва ўсіх; напрыклад мы бачым слова szwagіerkі ІІ 83.161, але hrunt ІІ 77,8; уласнае геаграфічнае ймя Gdansk ІІ 78.30 захоўвае тое g, якое яно мае ў польскай мове; таксама мы знаходзім і ўласнае имя асабовае Gіertruda. Што датычыцца да слоў greczny ІІ 84.177 і gadzіnu ІІ 84.180, дык гэтыя словы знаходзяцца ў макаранічных сказах. Як выключэньне адзначым слова jego ў чыста беларускім творы (ІІ 187 5.).
Слова sіny (замест нармальнага беларускага sіnі), як мне здаецца, можна лічыць палёнізмам ІІ 206.7. Na szapcy sіny baran, Czy сустракаецца толькі ў макаранічных сказах ІІ 84.174 і ІІ 84.186. У рэшце выпадкаў знаходзім сі.
Праўда й тое, што czy ёсьць у словах войта II 82.120, але на радок вышэй той-жа самы войт ужывае сі. У яго мове ёсьць і палёнізм sіę urwala. Таму яе можна лічыць макаранічнаю.
Націск у нашых тэкстах, з сылябічным вершаваньнем часам бывае спрэчным. Але можна сказаць з пэўнасьцю, што ён не саўсім супадае з сучасным нам літаратурным.
У некаторых выпадках аканьне і яканьне дапамагаюць нам вызначыць места націску.
Напрыклад, саўсім ясна, што Чачотава charoszo ня супадае ў сэнсе акцентуацыі з нашым "хораша“, II 77.5, тады як charoszy II 77.8 нічым не адрозьніваецца ад нашага слова "харошы", а charaszo ІІ 79.59. нагадвае ужо расійскае "хорошо", таксама charaszenko, charaszenkі, waranіenkі маюць саўсім выразны націск на перадапошнім складзе (верш на прыезд Адама II 201.3; II 201.4; ІІ 202.9); слова malatca II 202.12 адносна націску згодна з адным расійскім адменьнікам (молодца́) і нязгодна з другім (мо́лодца).
Чытаць нашыя тэксты паводле правіл танічнага вершаваньня саўсім немагчыма. Такім парадкам атрымалася-б вельмі дзіўная акцэнтуацыя: пшаніцою, давядалі, пе́е, соле́ю, мілаго́, Мікіто́ю, цялушэ́чак, яха́ў, гала́сы і г. п. (а не пшаніцаю, даведалі, пяе, соляю або сольлю, мілага, Мікітаю, цялушачак, éхаў, галасы).
Нават у якасьці сылябічных, разгледжаныя намі вершы трэба лічыць вельмі недасканалымі. Такім парадкам даць больш-менш дакладны матар'ял адносна націску яны ня могуць.
У галіне лексыкалёгіі мы павінны зазначыць, што і ў чыста беларускіх, не макаранічных частках цікавых для нас твораў ёсьць пэўная колькасьць чужых слоў.
Kolko za adnym pakosom kasіec dobry trau schedożyc ІІ 79.67-68; A јак my zausze da lesa ad nіekrutou ucіekајеm ІІ 79.71 і 79; Da paczalі wodku pіc ІІ 187.18 (хоць у той-жа самой песьні ўспамінаецца „гарэлка“ ІІ 187.9).
Вышэй памянёнае sіny можна таксама лічыць чужаземным (польскім) словам: Na szapcy sіny baran, Nіm (=пакуль) ІІ 82,129,131, nіech ІІ 79.57, ІІ 80.74-відавочныя полёнізмы.
У сказе: Radaścі іszczem naprasna ІІ 202.75 мы знаходзім аж два чужаземныя словы; такім чынам ён цалком выглядае як быццам ня нашым, а расійскім. Naprasna ёсьць і ў Мікітавай песьні ІІ 82.135; Ска-
