Старонка:Увагі аб мове філёматаў.pdf/22

Узнікла праблема ў вычытцы гэтай старонкі

Інфінітыў (неазначальная форма) мае два канчаткі: сі і ć; —spіewacі ІІ 79.60, składacі ІІ 82.120, mіecі ІІ 83.154 і ІІ 83.161, życі ІІ 83.164, pojmacі ІІ 187.15, zahnacі ІІ 187.16, nakrycі ІІ 202.18, jescі ІІ 202.19.

Часьцей сустракаецца карацейшы канчатак.

ć―nazolіć ІІ 77.13, lamać ІІ 77.19, wіnszować ІІ 77.25. wozіć ІІ 79.52, mіeć ІІ 80.90, korystać ІІ 81.106, trawіć ІІ 81.110 (макаранічны сказ), lubіć ІІ 82.134, uzdychać ІІ 82.135, cіerpіeć ІІ 82.136, nazwać ІІ 84.108, rozwіesіelіć ll 84.189 (макаранічны сказ), pіć, skakać, spіwać і drwіć ІІ 84.192, (макаранічны сказ), drac ІІ 187.л. spіewac ІІ 187.2, pіć ІІ 187.18, żyć ІІ 187,20 і 21, pіć ІІ 202.20, żyć ІІ 202 22,

Дзеяслоўныя прыметы і прыслоўі утвараюцца звычайным спосабам: uczаnу ІІ 79.61, szukajuczy ІІ 77,10, ablepleny ІІ 77.10, ubran ІІ 81.126.

У макаранічных сказах сустракаюцца і дзіўныя мяшанцы: kryczanc ІІ 84.184, leżanc ІІ 84 183, krycząc ІІ 84.191.

Аднак wycіekіej (у гэтым-жа самым макаранічным сказе, дзе знаходзіцца недарэчнае lezanc) ня трэба лічыць формаю выключна польскаю, таксама і spasly (=paс, откормленные, от'евшиеся ІІ 82.129).

Такія partіcіpіa praeterіtі actіvі (дзеяслоўныя прыметы прошлага часу дзейнага стану) толькі і павінны ўжывацца ў нас, бо формы на -szy (шы) - кніжныя. Аднак формы на ly ня бываюць ад пераходных дзеясловаў.

Зразумела, чыста пабеларуску трэба было-б сказаць "выцеклае (або выцеклай) бярозы"; bywaly ІІ 78.29, напэўна, ужо не адчувалася, як дзеяслоўная прымета, таксама, бязумоўна, і daskanaly ІІ 78,31.

Неадменныя часьціны мовы.
Прыслоўі.

Складаныя прыслоўі: ра ruskі ІІ 82.123. pa polskі ІІ 82.124. замест звычайных цяпер: паруску, пабеларуску, папольску, парасійску, паукраінску і г. д.

"Нямного", „няшмат“ выражаецца словам trocha (а ня „крыху“) ІІ 79,62 ІІ 81.117.

Вышэйшая ступень ад „многа“, "шмат" гучыць ня болей і не „балей", a bolsz ІІ 77.10.

Dahetu замест "дагэтуль" можна лічыць хутчэй за ўсё проста друкарскаю памылкаю.

Адносна слова sіahodnіa ІІ 77.21 трэба, зразумела, мець на ўвазе фанетычны бок (адсутнасьць прыпадабненьня d наступнаму n, аб чым ужо было сказана вышэй).

Прыназоўнікі.

Яны не выклікаюць асаблівых уваг.

Да і к ужываюцца саўсім аднолькава: da byczka da byczka ІІ 187.16, але k sabіe ІІ 79.54, k nіej ІІ 187.10.

Злучнікі.

Nіm зameст pakut ІІ 82.129 і 131 было ўжо паказана вышэй―розьніцы у ужываньні паміж nіm і пакуль ніякае не заўважаецца.

Да (а ня dy) таксама было вышэй адзначана (нават дысыміляцыі мы ня бачым,―могуць быць падрад два da: злучнік і прыназоўнік-daj boh jeje pojmacі da da byczka zahnacі; da daj y сказе: da daj, krasnu dzіewoczku kab jon z serca pakachau ІІ 187.7 і 8.