Або —
|
На вогнішчы басанож, |
Ці калі —
|
На вогнішчы стала пячы. |
Гэтыя і цэлы шэраг іншых лёзунгаў і чыннасьць босых сапраўды дазваляюць думаць аб іх, як аб маласьвядомай сіле ў рэволюцыі, аб сіле, якая стыхійна трапіла ў рэволюцыйны вадакрут.
Поэме не хапае зусім нямнога асобных рысаў, якімі-б выразнасьць босых стала яскравей і паўней. Увесьці-б аўтару гэтыя рысы, і тады далёка ясьнейшы выгляд мела-б і сама крытыка твору.
Але, ці знарок, ці па недагляду, поэта прапусьціў іх, і разуменьне яго босых, як клясавае катэгорыі, стала рознасэнсным. Зараз мы дапускаем тую думку, што М. Чарот, ужываючы тэрмін „босыя“ меў на ўвазе беларускую сялянскую галоту, а ўкладаючы ў іх вусны жорсткія і часта нерэволюцыйныя лёзунгі і выказы, хацеў гэтым падкрэсьліць іх векавую злосьць на прыгнятальнікаў-окупантаў. Але разам з гэтым, бясспрэчна, што ўплыў А. Блока, які бязумоўна меўся, захапіў сабою нашага песьняра і з боку адзеньня ім тулю сымболізму і лёгкай містычнасьці на герояў свае поэмы — босых. Дзякуючы апошняй акалічнасьці, так і засталося не ўсталява-
