Старонка:Хрыстаматыя беларускае літаратуры. ХІ век—1905 год.pdf/19

Гэта старонка не была вычытаная

было оно обіде порождено, ні соколу, ні кречету, ні тебе, чьрный ворон’, поганый Половьчіне! Гзак’ бежіть серымь в’лкомь, Кончак’ ему след’ правіть к’ Дону велікому.

Другаго дьне вельмі рано кровавыя зорі свет’ поведають: чырныя тучя с’ моря ідуць, хотять прікрыті 4 солньца: а в’ ніх’ трепешчють сініі м’лніі: быті грому велікому, іті дождю стреламі с’ Дону велікаго; ту ся копіем’ пріламаті, ту ся саблям’ потручаті о шеломы половецькыя, на реце на Каяле, у Дону велікаго. О русьская земле! уже за шеломенемь есі.

Се ветрі Стрібожі внуці, веють с’ моря стреламі на храбрыя п’лкы Ігоревы; земля тутьнеть, рекы мутьно текуть; поросі поля прікрывають, стязі глаголють; Половьці ідуть от’ Дона і от’ моря, і от’ вьсех’ стран’, русьскыя п’лкы оступіша. Деті бесові клікомь поля прегородіша, а храбріі Русічі преградіша чьрленымі шчіты. Яр’-туре Вьсеволоде! стоіші на бороні; прышчеші на воі стреламі, гремлеші о шеломы мечі харалужьнымі: камо, тур’, поскочаше, своімь златымь шеломомь посвечівая, тамо лежать поганыя головы половецькыя; поскепані саблямі каленымі шеломі оварстіі от’ тебе, яр’-туре Вьсеволоде!…

Былі веці Трояні, мінула лета Ярославля; былі п’лці Ольговы, Ольга Свят’славліча: т’й бо Олег’ мечемь крамолу коваше і стрелы по землі сеяше, ступаеть в’ злат’


яно пароджана ў крыўду, ні сакалу, ні крэчату, ні табе, чорны груган, паганы палаўчанін! Бяжыць Гзак шэрым ваўком, Канчак кіруець яму дарогу к вялікаму Дону.

На другі дзень вельмі рана паказуюць на сьвітаньне крывавыя зоры; чорныя хмары з мора ідуць, хочуць прыкрыці чатыры сонцы,[1] а ў іх трапечуць сінія маланкі: быць вялікаму грому, іці дажджу са стрэлаў ад вялікага Дону; паламацца тут пікам, пашчарбаціцца тут шаблям аб палавецкія шоламы, на рацэ на Каяле,[2] ля вялікага Дону. О руская зямля! Ужо ты за кардонам.

Вось ветры, Стрыбогавы ўнукі, веюць з мора стрэламі на храбрыя Ігаравы палкі; зямля тужыць, рэкі мутна пякуць, порась - пыл поле пакрывае, сьцягі гавораць - шумяць; полаўцы йдуць ад Дона і ад мора, і ад усіх старон, — рускія палкі абступілі. Чортавы дзеці клікам поле перагарадзілі, а храбрыя русічы загарадзілі чырвонымі шчытамі. Яр-туру Ўсеваладзе! Стаіш ты на абароне, пырскаеш на вояў стрэламі, грыміш аб шоламы мечмі сталёвымі: дзе, тур, паскочаш, сваім залатым шоламам пасьвечаваючы, там зяжаць паганыя палавецкія галовы; паскіпаны гартаванымі шаблямі аварскія шоламы ад цябе, яр-туру Ўсеваладзе!..

Адбыліся Траянавы вякі, мінуліся Яраслававы гады. Адбыліся Алегавы паходы, Алега Сьвятслаўліча: той Алег дык мечам нязгоду каваў і сеяў па зямлі

  1. Чатырох князёў (Алегава гняздо): 1) самаго Ігара, князя Ноўгарад-Северскага, 2) яго брата — Усевалада Тру́бчэўскага, 3) сына — Уладзімера Пуціўльскага і 4) пляменьніка — Сьвятаслава Ольгавіча Рыльскага.
  2. Цяпер завецца: Кагальнік.