Старонка:Хрыстаматыя беларускае літаратуры. ХІ век—1905 год.pdf/23

Гэта старонка не была вычытаная

Тогда велікый Свят’слав’ ізроні злато слово, с’ слезамі смешено, і рече: „О моя сыновьца, Ігорю і Вьсеволоде! рано еста начала половецькую землю мечі цвеліті, а себе славы іскаті; н’ нечестьно одолесте; нечестьно бо кровь поганую проліясте. Ваю храбрая сердьца в’ жестоцемь харалузе скована, а в’ буесті закалена. Се лі с’творісте моей сребреней седіне!“…

А чі діво ся, братіе, стару помолодіті? Колі сокол’ в’ мытех’ бываеть, высоко п’тіць в’збіваеть, не дасть гнезда своего в’ обіду…

Велікый княже Вьсеволоде! не мыслію ті прілететі іздалеча, отьня злата стола поблюсті: ты бо можеші Волгу веслы раскропіті, а Дон’ шеломы выльяті; аже бы ты был’, то была бы чага по ногате, а кошчей по резане…

Ты, буй Рюріче і Давыде! не ваю лі злаченіі шеломі по крові плаваша? не ваю лі храбрая дружіна рыкають акы турі, ранені саблямі каленымі на поле незнаеме? В’ступіта, господіна, в’ злата стремена за обіду сего времене, за землю русьскую, за раны Ігоревы, буяго Свят’славліча!


Галічькый Осьмомысле Ярославе! высоко седіші на своемь златокованьнемь столе, подпер’ горы угорьскыя своімі железьнымі п’лкы, заступів’ королеві путь, затворів Дунаю ворота, меча бремена чрез’ облакы, суды рядя до Дуная. Грозы твоя по землям’ текуть: отворяеші Кыеву


Тады вялікі Сьвятслаў сказаў са сьлязьмі залатое слова: „О мае пляменьнікі, Ігару і Ўсеваладзе! рана вы пачалі сячы мячамі палавецкую зямлю, шукаючы сабе славы; ды бяз славы зрабілі; бяз славы паганскую кроў разьлілі. Вашы храбрыя сэрцы ў нязломнай скованы сталі, а ў буйнай адвазе загартованы. Што-ж зрабілі маёй сівізьне сярэбранай!…

А ці-ж дзіва, браты, памаладзець старому? Калі сакол ліняець, высака ўзьбівае птушак, не дае ў крыўду гнязда свайго…

Вялікі княжа Ўсеваладзе! ня думкаю-б табе прыляцець здалёку, воччы залаты пасад абараніць: ты-ж можаш Волгу вёсламі распырскаць,[1] а Дон шаломамі выліць; каб ты быў, то была-б нявольніца па нагаце,[2] а нявольнік па рэзані…[2]

Ты, буй-Рурык і Дывыдзе! ці ня вашы залачоныя шоламы па крыві плавалі? Ці ня вашы храбрыя дружыньнікі, як туры, рыкаюць, раненыя гартоўнымі шаблямі ў нязнаным полі? Улажыце, вашы міласьці, свае ногі ў залатыя страмені за крыўду гэтага часу, за зямяю рускую, за раны Ігаравы, мужнага Сьвятславліча!

Галіцкі Асмамысьле Яраславе! Высака сядзіш ты на сваім золатакованым пасадзе, падпёр ты Карпаты сваімі зялезнымі палкамі, заступіў шлях каралю, зачыніў Дунаю вароты, шыбаючы ціжары цераз аблокі, урадуючы да самага Дунаю. Граза твая па землях расходзіцца: адчыняеш

  1. Гэтым спамінаецца пабеда Усевалада над Волжскімі Баўгарамі ў 1192–1184 г.
  2. Нагата і рэзань — тагачасныя грошы; у куне чатыры нагаты.