Старонка:Хрэстаматыя новай беларускай літэратуры (1927). Выпуск IV.pdf/46

Гэта старонка не была вычытаная

Спатыкаць пайду вясну…

Не… Я сёньня не засну,
Спатыкаць пайду вясну:
У садочку ля маліны,
Дзе кляновыя галіны
Прытуліліся к кустам, —
Я вясну убачу там.
Між кустоў калматых бэзу
У прынадны куст залезу,
Сяду я на лаўцы там,
Што зрабіў калісь я сам.
Там растуць мае бярозкі;
З іх лісточкаў клейкіх сьлёзкі
На зямлю ляцяць расой
Зьзяюць зорнаю красой.
За смародзіны кустамі,
Што шапочуцца лістамі,
Ад бярозак крыху ў бок,
Малады стаіць дубок.
Там і ліпка каля тыну,
Што схавалася ў маліну, —
Пасадзіў яе з дубком,
Як малым быў плачуном…
А над садам, на прасторы,
Будуць залатыя зоры
Ткаць чароўныя мне сны
І вітаць прылёт вясны.
Сёньня сад ў срэбным[1] бляску[2]
Скажуць лісьціны мне казку,
Што з вятрыскам гаманяць,
Аб чым? — ночы толькі знаць
Ды паэту, што прыходзе,[3]
Вясны сьветлае на ўсходзе,
З мар[4] снаваць цудоўну[5] ніць
І з прыродай гаманіць…
Не!.. Я сёньня не засну,
Спатыкаць пайду вясну!..


А. Петрашкевіч.

Перасьцярога.

Дзеткі, дзеткі, ня глумеце
Гэтых кветак-васількоў,
Без патрэбы іх ня рвеце
І ня керзайце[6] вянкоў!

І ня кідайце на шляху,
Падарожны каб таптаў,[7]
Каб бясьсільных і бяз паху
Вецер з пылам разам гнаў.

І ня кідайце, каб сонца
Іx сушыла, іх пякло,
Лепш нясеце на ваконца,
Дзе спакойна і — сьвятло…

Хай памруць яны ў спакою,
Не стаптаныя нікім,
І паблекшаю красою
Хай напомняць прышласьць[8] ўсім.


∗          ∗

Скачы, браце, у роднай хаце
Хто там забароне?[9]
Весяліся, ня смуціся,
Такі дзень сягоньня!
Доўга ждалі, выглядалі
Мы гэтага сьвятца…
Што-ж вы селі, спахмурнелі?..
Весялецесь, братцы!
Весялецесь, ня смуцецесь,
Як людзі ў грамадзе,
Бо ўсё тое, ўсё благое,
Што было — узадзе!..
Бо й мы-ж людзі!.. Дакуль будзе
Цемната і гора?..
Эй, танцуйма, галасуйма,
Доля прыйдзе скора!..


  1. Полён. — сярэбраным.
  2. Полён. — блеску, бліску.
  3. Провінц. — прыходзіць.
  4. Полён. — лятунак, лятуценьне.
  5. цуд, цудны і інш. — заходняславянізм, полёнізм. Паходзіць ад праславянскага — *tjud. — Так славяне называлі суседні, усходні ад сябе народ, найхутчэй фінаў (У велікарусаў — „чюдь белоглазая“). Адсюль утворана — а) штюдь (старабаўгарскае — вялікан, асілак); б) чуда (у палякоў — cud); в) чужы, чюдь (фінскае плямя). Цяпер у беларускай мове маем, апроч слоў ад караня — чуж —: чудны, чудзіць, чудак… Тады правільна — чуда. Ужываецца яшчэ — дзіва.
  6. Путайце, блутайце.
  7. Няправільны зварот — каб падарожны таптаў.
  8. Полён. — будучыню.
  9. Провінц. — забароніць.