Старонка:Цішка Гартны (1923).pdf/19

Гэта старонка не была вычытаная

Ня тое мы бачым у Савецкіх рэспубліках. Тут перад намі ня толькі першая рунь пролетарскай поэзіі, а і больш сьпелыя, больш жывучыя яе ўсходы, якія прадвяшчаюць багатае жніво. У Савецкіх рэспубліках пролетарскай клясе належыць пануючае становішча, і зразумела, што гэтыя ўзаемаадносіны соцыяльных сіл адбіваюцца й на становішчы пролетарскай поэзіі самым спрыяючым чынам. І па колькасьці і па якасьці выданьняў пролетарская поэзія ў Савецкіх рэспубліках захапляе сабе ўсё больш і больш шырокае поле чыннасьці. Гэтая поэзія мае цэлы шэраг запраўды талентных прадстаўнікоў, як Герасімаў, Кірылаў, Гасьцеў, Дазораў, Садофьеў і шмат іншых.

Вынікае пытаньне, чым-жа асабліва вызначаецца пролетарская поэзія, якія яе найбольш характэрныя рысы.

У адносінах формы пролетарская поэзія, як і ўсякае новае зьявішча, перажывае зараз пэрыяд шуканьняў, новага мала чаго дасягнута; можна толькі адзначыць, што ў ёй усё больш і больш прышчапляецца вольны верш Верхарна і Уітмана.

Але затое ў адносінах зьместу ў пролетарскай поэзіі замацавалася шмат новых мэтаў і настрояў, якія істотна адрозьніваюць яе ад поэзіі буржуазнай.

Перш за ўсё, пролетарская поэзія дзівіць нас сваім бадзёрым настроем, сваім оптымізмам. Яна ня ведае гамлетызму, ёй ня знана рэфлексыя, задумлёнасьць. Сьветлымі вачыма глядзяць пролетарскія поэты ў будучыну. Яны ўпэўнены, што іх высокія ідэалы зьдзейсьняцца, і гэтая вера акрыляе іх, дае надзвычайную моц і пафос іх ліры.

Адзе Нэгры, напрыклад, будучына рысуецца, як сьветлае панаваньне вызваленай працы! Перад ёй разгарнаецца чароўны малюнак:

Наделенные шумом поля и равнины
Разрыхляющий плуг обошел,
Вьется дымкою пар, не смолкают машины,
Накалившись, клокочет котел.
И над царственным шумом работы мятежной,
Кропотливой работы земли — Распростерла свобода в лазури безбрежной
Белоснежные крылья свои.[1]

  1. Фриче — Очёрки по истории Западно-Европ. литератур, стр. 244