Старонка:Цішка Гартны (1923).pdf/21

Гэта старонка не была вычытаная

Гэтак колектывізм прадстаўляе сабой аснову соцыяльных ідэалаў пролетарскай поэзіі.

І па сваёй філёзофскай падставе пролетарскія творы ўяўляюць сабой новую плынь. Мы ня знойдзем тут туманнай рэлігійнай містыкі, замест яе тут на кожным кроку рацыяналізм, вера ў чалавечы розум і яго зброю — навуку; замест царквы тут усхваляюцца бібліотэкі,

Логінаў, напр., сьведчыць:

Мой храм — библиотека,
Шкафы — иконостас,
А разум челозека —
Нерукотворный спас.[1],

Грунтуючыся на новай соцыяльнай і філёзофскай падставе, пролетарская поэзія востра паставіла пытаньне аб культуры, створанай іншымі клясамі. Па гэтаму пытаньню мы знаходзім тут розныя думкі, часта дыямэтральна процілежныя адказы. Кірылаў выступіў з заклікам поўнай адмовы ад папярэдняй культуры.

Яго дэвіз:

Во имя нашего завтра сожжём Рафаэля,
Музей разрушим, растопчем искусства цветы.[1]

У процівалегласьць яму Герасімаў выказваецца за прыняцьце і ўсваеньне спадчыны мінулага; ён гавора:

Мы всё возьмем, мы все познаем,
Пронижем глубину до дна.[2]

Гэткім чынам ня цяжка заўважыць, што пролетарская поэзія зачапляе шмат новых тэм, што ў ёй многа жыцьцёвасьці, бадзёрасьці і суцэльнасьці.

Як-жа стаіць справа з пролетарскім кірункам у беларускім пісьменстве?

Беларусь — старонка пераважна сялянская, земляробская. У ёй няма буйных фабрычных прадпрыемстваў, няма, значыць, пэўнай соцыяльнай базы дзеля бліскучага разьвіцьця пролетарскай поэзіі. І мы бачым запраўды, што пролетарская

  1. 1,0 1,1 Львов-Рогачевский. Очерки по истории новейшей русской литературы. Москва 1920 г. стр. 120.
  2. Ibidem.