Старонка:Aleksiutovic Mikalaj.Skaryna.Jaho dziejnasc i svietapohlad.djvu/94

Гэта старонка не была вычытаная

факт, што ў прадмове да кнігі «Иисуса Сирахова», якая была выдана ім следам за «Притчами», ён звяртаецца зноў да гэтага пытання. «И елико крат в ней будеши чести, — пиша ён, — по кажном чтении нового нечто научишися, чего ж есь пред тым не умел. Вся бо Саломонова и Арестотелева божественная и житейская мудрость в сей книзе краткыми словы замкнена ест. Протож и я... для посполитого доброго и размножения мудрости, умения, о потребности, разуму, и науки, приложил есм працу выложити книгу сию на рускый язык. Елика бо прежде писана быша, к нашему научению написана суть... Протож потребна ест ея всякому человеку чести»[1].

Не трэба забываць, што і ў першым і ў другім выпадках гутарка ідзе не аб «прароцкіх» кнігах (дарэчы, Скарынаю выдана ўсяго толькі дзве «прароцкія» кнігі), а аб кнігах, якія можна было б умоўна, у адпаведнасці з класіфікацыяй выдаўца, аднесці да катэгорыі пісанняў «свецкіх» аўтараў. Гэта вельмі паказальна, бо з гэтага простага факту відаць, што цікавасць Скарыны да бібліі праяўляецца не з боку яе рэлігійна-царкоўнага зместу, а з боку выкарыстання яе ў агульнаадукацыйных мэтах. Яго ўвага прыкавана амаль выключна да тых кніг бібліі, у якіх апісваюцца некаторыя меўшыя месца факты з стараяўрэйскай гісторыі (кнігі Царстваў, «Судей», «Паралипоменон»), да збораў законаў і апісанняў абрадаў («Левит», «Второзаконие»), да кніг, якія ўяўляюць сабой нешта накшталт філасофскіх трактатаў («Иов», «Екклесиаст»), любоўных паэм («Песнь песней»), аповесцей і раманаў («Товит», «Эсфирь», «Юдифь») і г. д.

Свае асветніцкія ідэі Скарына выразна праводзіць у дадзенай ім класіфікацыі тагачасных навук, якія ён рэкамендуе вывучаць па біблейскіх кнігах. Ён выдзяляе перш за ўсё вывучаемыя ў тагачасных універсітэтах «седм наук вызволеных» — граматыку, логіку, рыторыку, арыфметыку, геаметрыю, астраномію і музыку. Скарына пачынае літаральна з азоў. У агульнай прадмове да бібліі ён піша: «Хощещи ли умети граматику, или по рускы говорячи грамоту, еже добре чести и мовити учит, знайдеши в зупольной библии псалтиру, чти ее». Далей ён гаворыць: «Паклитися любить разумети лоику, она же учит

  1. "Другая предъмолва доктора Франъциска Скорины въ книгу Иисуса Сирахова", л. Д-Д аб.