tarjał dla vyjaśnieńnia praŭdy ab Biełarusi, dla vyjaŭlennia biełaruskaj nacyjanalnaj samastojnaści. Ale hetaj mecie jany słužać tolki ŭbočna, prypadkova, bo meta hałoŭnaja aŭtaraŭ uspomnienych zbornikaŭ — heta vykazać "navukova", čornym na biełym, što Biełaruś nia Polšč, a Rasieja, što mova biełaruskaja — heta adna z hutarak adzinaj rasiejskaj movy. Pry tym sama zapiś biełaruskaha narodnaha tvorstva pieravažna drennaja, tendencyjnaja, u jakoj tvorstva heta vyrazna papierakručvana na rasiejski ład. Nijakaj u ich tendencyi abjektyŭnaj, nia kažučy ŭžo biełaruskaj — nie spatykajecca. Vyniatak tut stanoviać tolki pracy A. Kirkara (Белорусское Полесье, этнографический взгляд на Виленскую губ. выданы ўжо ў 1858 г. і інш.), ale jon, choć pisaŭ ab Biełarusi parasiejsku (pieravažna), byŭ sam abrusiełym Biełarusam katalikom. Sapraŭdnym-ža ŭzoram navukovaj pracy ŭ halinie biełaruskaj etnohrafii słuža M. Fedaroŭski, spolščany Biełarus katalik, u svaim nieśmiarotnym etnohrafičnym zborniku "Lud Białoruski".
Šukać-ža ŭ daśledčykaŭ Biełarusi z boku Rasiei biełaruskich litaraturnych tvoraŭ u žyvoj narodnaj movie, jak heta my bačyli ŭ Biełarusaŭ katalikoŭ, nia prychodzicca. Ničoha padobnaha tam my nie spatykajem.
§ 5. - Al. Jelski, Fr. Bahuševič, J. Niesłuchoŭski i inš.
Snuć nić biełaruskaha adradžeńnia, jak bačym. praz usio XIX stahodździe prypadaje na Biełarusaŭ katalikoŭ. Hodnym nastupnikam Marcinkieviča na nivie biełaruskaj litaratury XIX st., a tak-ža ŭ niekatoraj miery i biełaruskaj dumki byŭ Al. Jelski.
