łych stara-sławianskich słoǔ, ci cełych wyražeńniaǔ, nadpisywalisia tyja-ž słowy, ci wyražeńni pa biełarusku. Takija nadpisy zwalisia „Glossy“. Hetyja nadpisy (dapiski) pry pierapiswańni knižki ǔwodzilisia ǔ samy tekst knižki. Takim čynam u Skarynaǔski čas knižki hramatnaści, što da mowy, pradstaǔlajuć chistańnie miž mowaj stara-sławianskaj i biełaruskaj.
Prodki našyja hetaha času nia žyli tolki swaim zamknionym žyćciom: jany mieli pastajannyja znosiny z Eǔropaj. Asabliwa Krakaǔ i Praha byli kulturnymi centrami, kudy zamožnyja Biełarusy ǔ hety čas duža časta pasyłali wučycca dziaciej swaich.
Warunki hramadzkija kraju tak-ža ǔ toj čas jašče naležali da lepšych.
Bolšyja harady Biełarusi i nikatoryja miastečki kirawalisia prawam tak zwanym Mahdeburskim, jakoje dawała miestam niešta padobnaje da ciapierašniaha samaǔradawańnia. Hetaje prawa dawała mahčymaść našamu miaščanstwu arhanizawacca i raźwiwać swaju kulturu.
Žyćcio-ž wioski, žyćcio biełaruskaha sielanina ǔ toj čas tak-ža było mahčymym. Sielanin naš byǔ tady jašče praǔna pierawažna wolnym, a ekanamičnaja zaležnaść jašče nia była strašnaja. Jon moh pierabracca z adnaho miejsca na druhoje, ci da druhoha pana, ci na ziamlu wolnuju, jakaja tady jašče nia była źwioǔšysia. Padatki płaciǔ sielanin tak-ža nie wialikija. Panščyna akančalna zaǔładała sielaninam tolki paśla 1569 h.
Pry takim stanie kraju — palityčnym, kulturnym i hramadzkim, reč zrazumiełaja, nowyja dumki, nowyja świetapahlady mieli lohki da jaho dostup i z swajho boku tak-ža słužyli budzicielem kraju da dalejšaha raźwićcia.
U toj čas u Zachodniaj Eǔropie ǔžo silna razwiwaǔsia humanizm. Humanizm — heta kirunak
