Старонка:Historyja świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu (1930).pdf/148

Гэта старонка не была вычытаная

Pierakład św. Pisańnia na hreckuju mowu mieŭ wialikaje značeńnie dla relihijnaha žyćcia, bo ad hetaha času knihi St. Zakonu byli dastupny nia tolki dla Izr. narodu, ale i dla ŭsich adukawanych ludziej. Hreckaja kultura tady stajała wielmi wysoka i hetaja kultura ad času Aleksandra W. pašyrałasia pa ŭsim biblijnym Uschodzie. Pahrecku tady wučylisia ŭ škołach, pahrecku hawaryli pa ŭsich uradach, pahrecku staralisia hawaryć žychary Syryi, Ehiptu i Małaj Azii, asabliwa pa haradoch, pałožanych bližej da Mižziemnaha mora. Praz św. Pisańnie ludzi znajomilisia ciapier z wieraj u adnaho Boha, z mesyjanskimi praroctwami i z usim starazakonnym Abjaŭleńniem.

Izraelity, jakija pakidali swaju baćkaŭščynu i pierasialalisia u dalokija harady, dzie panawała hreckaja kultura, z časam zabywalisia swajej hebrajskaj mowy, a pierajmali hreckuju. Jany takža čytali św. Pisańnie pahrecku i takim paradkam pašyrali pasiarod pahancaŭ mesyjanskija praroctwy. Pašyreńnie światych knih u tych časach, kali ŭžo mieŭ pryjści abiacany Mesyjaš J. Chrystus, pryhataŭlała ludziej na pryniaćcie nawuki J. Chrysta.

§ 71. MUČANICTWA ELIAZARA I SIAMI BRATOŬ MACHABEJSKICH.

Pa śmierci Alaksandra jahonaje wialikaje karaleŭstwa padzialiłasia na try haloŭnyja čaści: Makiedoniju, Syryju i Ehipiet. Judeja pierachodziła z ruk u ruki. Pamiž Ehiptam i Syryjaj wialisia biazupynnyja wojny za Judeju. Hetyja wojny byli duža škodny dla kraju i prywodzili žydoŭ da wialikaj ruiny. Ehipskija karali naahuł bolej spahadali žydoŭskamu narodu, ale za toje Syryjskija ździekawalisia nad žydami ŭsialakimi sposabami.

Najhoršym karalom syryjskim byŭ Antyoch. Jon zahadaŭ źniščyć światyja knihi žydoŭskaha narodu i pad karaj śmierci zabaraniŭ spaŭniać Zakon Majsieja. Adzin raz prywiali da Antyocha staryka Eliazara, jaki mieŭ 90 hadoŭ; prywiali takža siem bratoň Machabejskich razam z ich matkaju i abwinawačwali ich, što jany nia chočuć spaŭniać karaleŭskaha zahadu i žywuć pawodle Majsiejewaha zakonu. Karol zahadaŭ im jeści świnoje miasa. Jany adkazalisia. Tady Antyoch asudziŭ ich na strašennyja muki. Pryjacieli Eliazara chacieli. ratawać jaho ad śmierci i radzili jamu zrabić tolki wyhlad, što jon jeść świnoje miasa, a jany jamu padaduć inšaha. Ale i na heta Eliazar nie zhadziŭsia. Jon adkazaŭ: u maje hady nielha iści na taki falš, što skažuć maładziejšyja, kali 90-hadowy Eliazar adstupić ad wiery? Kali ja ciapier uciaku ad mukaŭ, dyk paśla śmierci nie ŭciaku ad ruki Najwyšejšaha! I Eliazar z achwotaj pajšoŭ na śmierć.

Potym Antyoch zahadaŭ mučyć paparadku siem bratoŭ Machabejskich, pačynajučy ad najstaršaha. Ich prymušali jeści achwiarawanaje bałwanom miasa, ale jany adkazwalisia. Tady, pa zahadu lutaha Antyocha, ich pačali katawać. Na wačach harotnaje matki adsiakali im ruki i nohi, adrazali jazyki, drali skuru z usiaho cieła i narešcie palili na ahni. Ale braty stanoŭka pieranosili ŭsie ciarpieńni i niwodzien z ich