Старонка:Historyja świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu (1930).pdf/152

Гэта старонка не была вычытаная

U troch wialikich bitwach Machabej raźbiŭ wojska Antyocha, jaki karystaŭsia nawat wajennymi słaniami, adabraŭ Jeruzalim i prymusiŭ syryjskaje wojska adstupić z žydoŭskaje ziamli. Paśla hetaha było ŭznoŭlena nabaženstwa ŭ Jeruzalimskaj światyni, a sama światynia była akružana mocnym muram z abaronnymi wiežami. Usio pahanskaje było źniščana, u kaściele ŭsie pasudziny, świetačy, stały i aŭtary byli zrobleny nowyja. Juda Machabej paśla adnej bitwy pasłaŭ ŭ światyniu hrošy, adabranyja ad woraha, kab pamalicca za dušy pamioršych i paŭšych u bitwach Judejaŭ.

Ale i syryjcy nie zabywalisia ab swajej stracie. Adzin raz jany z wialikim wojskam napali na Judejskuju ziamlu. Machabej moh wystawić proci syryjcaŭ tolki try tysiačy wojska. Judei pierapałochalisia i raili Machabeju, kab jon adstupiŭ i pačakaŭ, pakul źbiarecca bolšaja siła. Ale Juda nie pasłuchaŭ ich: "nia budzie taho, kab ja ŭciakaŭ ad swaich worahaŭ" — ŭskliknuŭ jon i pačaŭ bitwu. Adnak siły byli niaroŭnyja. Syryjcy akružyli Judejaŭ i chacia Juda zmahaŭsia jak leŭ, adnak paŭ pad udarami worahaŭ (161 hod da Naradž. Chrystusa). Narod doŭhi čas płakaŭ pa swaim słaŭnym pawadyru i abaroncy.

Pa śmierci Judy jahonyja braty wiali dalej baraćbu z syryjcami i ŭsie pahinuli u bitwach. Astaŭsia tolki adzin, Symon. Hety dalej wioŭ zmahańnie i dabiŭsia taho, što Syryjcy pryznali niezaležnaść Judei. Symon da samaj śmierci kirawaŭ swaim narodam i pakinuŭ swajmu synu Janu wialikaje i swabodnaje karaleŭstwa.

Adnak paśla śmierci Jana pačalisia pamiž jaho synami biazupynnyja sprečki i wojny. Unutranaje zmahańnie nadta-ž asłablała i da taho niamocnaje karaleŭstwa, tak što Judeja skora padpała pad nowaje panawańnie — ŭžo na hety raz Rymskaje.

Judeja pad panawańniem Rymlan. Rymskaja dziaržawa pašyrała tady swajo panawańnie na ŭsie krai kala Mižziemnaha mora. Słaŭny rymski wajenačalnik, Pompej, u 63 hodzie da Naradž. Chrysta rušyŭ na Jeruzalim, uziaŭ jaho, pabiŭ šmat narodu, ale pakinuŭ na archiświatarskim pasadzie adnaho z patomkaŭ Machabejaŭ i nawat naznačyŭ jaho namieśnikam nad usim krajem. Ad hetaha času Judeja stała prawincyjaj Rymskaj dziaržawy i prymušana była płacić wialikija padatki.

Ale kałatnia ŭ siamji Machabejaŭ nie pierastawała i ciapier, kožny z hetaj siamji chaciej być archiświataram i namieśnikam. Z hetaj kałatni skarystaŭ Herad, rodam z Idumei, katory wysłuhoŭwaŭsia pierad rymlanami i pry ich pomačy patrapiŭ zdabyć uładu nad Judejaj. U 40 hodzie pierad Chrystom rymski senat naznačyŭ jaho karalom Judejskim (žydoŭskim).