Старонка:Historyja świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu (1930).pdf/79

Гэта старонка не была вычытаная

nia budzieš słuchać Pana Boha twajho, pryduć na ciabie ŭsie praklaćci i raściarušyć ciabie Boh pa ŭsich narodach".

Ukancy Majsiej pradwiaściŭ Izraelu prychod Mesyjaša ŭ hetakich sławach: "Praroka z narodu twajho i z bratoŭ twaich, tak jak i mianie, pastawić dla ciabie Pan Bob twoj, jaho budzieš słuchać".

Paśla ŭzyšoŭ na haru Nebo i tam pamior, majučy 120 hadoŭ. Ciela jahonaha Izraelity nie znajšli — Boh nie chacieŭ, kab jany wiedali, dzie pachawany Majsiej, bo mahli-b uziać jahonaje cieła i ŭwažać za Boha.

Izraelity, dawiedaŭšysia ab śmierci Majsieja, nasili žałobu pa im praz 30 dzion.

Knihi Zakonu. Usie ŭstawy i prykazańni Božyja Majsiej śpisaŭ u knihi i zahadaŭ ich pałažyć u Arku Božaha Prawa.

Knihi hetyja žydy nazywajuć Tora abo Zakon. Knih Majsiejawych jość piać: u pieršaj haworycca ab stwareńni świetu i ab staradaŭnych padziejach čaławiečaha rodu, ad pačatku až da wychadu z Ehiptu; u čatyroch dalejšych knihach — ab wychadzie z Ehiptu i błukańni pa pustyni, ab prykazańniach Božych i ab usich ustawach, jakija adnosilisia da relihijnaha i hramadzkaha žyćcia Izraelitaŭ.

Paśla Majsieja pisali praroki i inšyja piśmieńniki. Jany pisali pad natchnieńniem Božym usio toje, što adnosilasia da relihii, słužby Božaj i čakanaha Mesyjaša.

Usich knih Star. Zakonu jość 45.

Majsiej, apisywajučy staradaŭnyja padziei rodu ludzkoha, mahčymašto karystaŭsia z roznych staradaŭnych dakumentaŭ, a tak-ža śpisaŭ usio toje, što pierakazali z pakaleńnia ŭ pakaleńnie patryjarchi.

Aproč prykazańniaŭ Božych i ŭparadkawańnia Słužby Božaj, Majsiej pieradaŭ Izraelitam jašče šmat ustawaŭ, jak jany majuć naładzić swajo hramadzkaje žyćcio. I tak: wydaŭ prawy adnosna siamji; adnosna ŭłasnaści — jak i što maje da kaho naležać; adnosna niawolnikaŭ i čužyncaŭ; nawat adnosna žywioły kab nie ździekawa cca nad jeju; ustanawiŭ kary za roznyja prastupki i h. d. — słowam uparadkawaŭ usio hramadzkaje žyćcio Izraelitaŭ, dajučy im zbornik (kodeks) cywilnaha i karnaha prawa.

Wa ŭsim prawadaŭstwie Majsieja treba adznačyć adnu hałoŭnuju rysu — heta roŭnaść usich hramadzian pierad prawam i pierad Boham — Jehowaj. Niama ŭ ich pahanskaha padziełu na kasty, niama hramadzkaj niaroŭnaści, jakaja panawała tahdy ŭ Ehipcie abo ŭ Babilonie. A kab hetaja rounaść nie narušałasia i ŭ dalejšym nie pahłyblałasia, Majsiej ustanawiŭ subotnija i jubilejnyja hady, kožny 7-my hod byŭ subotni, a kožny 50-ty jubilejny, u katorych majemaść (damy, ziamla) nawat pradanaja, waročałasia da swajho daŭniejšaha ŭłaśnika biaz nijakaha wykupu, daroŭwalisia daŭhi i niawolniki - Izraelity adpuskalisia na wolu. Hetyja prawy mieli wialikaje značeńnie dla biadniejšych ludziej, jakija dziela jakich niebudź pryčyn musieli pazbycca swajej majemaści.