„My nikogda nie bu-
diem umny čužim umom
i sławny čužoj sławoj“.
(Karamzin).
Rasiejski historyk i piśmiennik Karamzin (†1826) skazaŭ wyšej źmieščanyja słowy, kab adciahnuć Rasieju, ad tak modnaha ŭ jahony čas, zachopleńnia roznaj čužynščynaj, a zwiarnuć jaje ŭwahu na samuju siabie, na swoj narod, na jahonyja duchowyja bahaćci i kab tam šukać i sławy, i rozumu, i wieličy.
I sapraŭdy, zaraz pa im, jakby pasłušny jahonaj razumnaj radzie, wialiki Puškin (†1837) mahutnaj siłaj hienijalnaha mastaka pakazaŭ świetu ŭsiu krasu rasiejskaj mowy, bahaćcie i wielič dušy rasiejskaha narodu.
Nam biełarusam, staŭlajučym pieršyja šahi, jak u piśmienstwie pryhožym, tak i ŭ ahulnym, nad kličam Karamzina warta zadumacca. Kali my praśledzim biełaruskuju literaturu, dyk pamiž mnostwa pustasłoŭja mnohich wieršakletaŭ, šmat tam znajdziem časta wialikich dasiahnieńniaŭ u halinie krasy (Kupała, Kołas, Bahdanowič i inš.), ale susim mała, a nadta časta i prosta ničoha nia znajdziem z haliny biełaruskaj filozofičnaj dumki, z haliny biełaruskaj narodnaj ideolohii. Až za šmat spatykajem my ŭ biełaruskaj literatury roznych filo-
