Старонка:Narod (1927).pdf/10

Гэта старонка не была вычытаная

značeńnie paasobnych faktaŭ dla istnawańnia narodu, pytajucca, jakija-ž prymiety buduć charakternymi dla paasobnych narodaŭ — i na heta adkazwajuć, što pradusim mowa. Dziakujučy mowie mahčymyja suadnosiny hramadzkija. Biaz mowy dumki byli-b niečym tolki wonutrnym, mowa ich wyjaŭlaje, pierakazwaje ich inšym ludziam, a dziela hetaha jany raspaŭsiudžwajucca j łučać adzinki ŭ adno. Mowa — heta naturalnaja miaža, jakaja, jak nia treba lepš, addzialaje ludziej adnych ad adnych. Miaža heta naturalnaja, nia škodnaja nikomu.

Dziakujučy mowie aradžajecca piśmiennaść, piaśniarstwa nacyjanalnaje, dziela čaho mowa — heta niešta, što ścieraže j baronić sucelnaść narodu. Nacyjanalnaść i mowa ŭ sapraŭdnaści supadajuć z saboju, dyk možna było-b kazać, što adno źjaŭlajecca funkcyjaju druhoha pajma.

Kali chočam ujawić nacyjanalnaść jakoha-kolečy čaławieka, zaŭsiody pytajema ab jahonuju mowu. Kali pieramožca imkniecca da źništažeńnia pieramožanaha narodu, dyk zaŭsiody ŭ pieršuju čarhu jon pačynaje zmahacca z mowaju. Pakul žywie mowa —datul žywie narod. Worah pieramožca dobra wiedaje heta, wiedajuć i pieramožanyja j baroniać u pieršuju čarhu swaju mowu, bo kali jana pamre — śmierć nia minuje j ich.