I woś u henym ździejśniańni biazkoncych, zdajecca, mamentaŭ žyćcia palityčnaha, relihijnaha, hramadzkaha, nawukowaha, u ździejśniańni roznajakich mahčymaściaŭ, umowaŭ, abstawinaŭ razwoju ŭsieńkich halinaŭ žyćciowych, u henym woś dziejańni j budzie meta adumysłowaja narodu, mesijanstwa, „pasłannictwa“, — jak kažuć polskija piśmienniki. Usio, što uwachodzić u pajmo narodu, jahonyja pačatki z plamieńniaŭ dalokich, jahonyja fizyčnyja j duchowyja pachiły, abmiažowanyja klimatam, znosinami z susiedziami, pracaju i h. d. — usieńka heta imkniecca da adnaje mety, da misii — abo kab sabrać naležny mataryjał, abo kab ździejśnić henuju metu, abo kab narod mieŭ mahčymaść pryždać nakšaje pary, kali prydzie časina jahonaja u budučynie.
J. Śnitko kaža, što chacia „pajmo narodu heta pajmo abstraktnaje, filozofičnaje, sutnaść jakoha niemahčyma abchapić u wuzkich miežach akreśleńniaŭ, bo niemahčyma wykazać sławami estetyčnaje pajmo charastwa, etyčnaje dabra, adnača možam padyjści da pytańnia j prynamsia pakazać na nieabchodnyja jahonyja składowyja častki“. Biazumoŭnymi častkami pajma narodu buduć: minuŭščyna supolnaja, rodnaja samastojnaja kultura j apryčonaść mowy. Biaz henych umowaŭ niama hutarki ab narodzie. Z pamiž troch ab-
