Старонка:Vacłaŭ Łastoŭski. Padručny rasijska-kryŭski (bełaruski) słoŭnik (1924).pdf/546

Гэта старонка не была вычытаная

ПРЕДЗНАМЕНОВЫВАТЬ, запавядаць.

ПРЕДЗНАМЕНОВАНІЕ ср. запаведзь, запаведнік—ніца.

ПРЕЗНАЧАТЬ што, каму; празначаць.

ПРЕДИСЛОВІЕ ср. прадмова, прадмаўляць.

ПРЕДЛАГАТЬ што, перад кім; спакладаць.

ПРЕДЛАГАТЬ што, каму; прапанаваць, прапанова; суліць, посул.

ПРЕДЛОГ м. выдуманая прычына, адгаворка; пазор, прычына. Выступіў пад пазорам (прычынай) хваробы. Пад пазорам нібы-то крыўды сваей, распачаў суд. Пад пазорам ветласьці нагаварыў шмат зьняважлівага. Гэта толькі пазор такі, а прычыны саўсім іншыя.

ПРЕДЛОГ грамат. адна з нескланяных часьцей мовы; прыймя.

ПРЕДЛЕЖАТЬ каму, быць наперадзе ў будучым; надыйсьці. Усякому надойдуць свае клопаты.

ПРЕДМЕТ м. (пераклад з лацінскага Objectum) усё, што уяўляецца нашымі човамі або мысьлю. У народных, вясельных песьнях сустрачаем ў падобным значэньні словы: знадабьбе, знадабень, знадбень; угодзьдзя, угодзейка.

Вы злотнічкі, вы работнічкі,
Ды зрабіце тры угодзьдзі (угодзейкі):
Пэрлоў венчык да вянчаньня,
Срэбны кубак да вітаньня,
Злотый сыгнэт да міняньня.
(Ром. 8-9. 173, а на стр. 177 „надобейкі“).

Акром гэтага ёсьць яшчэ прыказка: У хаце пень і то знадбень. У паперах нябошчыка Ольгерда (Аляксандра) Обуховіча (родам са Случчыны), маецца запісанае слова спакмень: „W czasie pobytu u. p. Czarnockich zrobiłem ciekawe spostreżenie do słownictwa ludu naszego, mianowicie: znalazłem, zdajemi się, zupełne ekwiwalent słowu „objekt“, w naszem — spakmień; jakie słyszałem w żartobliwej piosence, która widocznie, posłużyła Odyńcowi do słynnego jego wierszyka „Čzy to czart, czy to chart“.