Biełaruski Kalendar Swajak na 1919 hod/Praŭda i kryŭda
| ← Ci jość rasiejskaja i polskaja kultura | Praŭda i kryŭda Апавяданьне Аўтар: Вацлаў Ластоўскі 1918 год |
Ci-tki my zapraŭdy ciamniej za ŭsich → |
| Іншыя публікацыі гэтага твора: Праўда і крыўда. |
Прапануем да спампаваньня!
Praŭda i kryůda.
Apawiedaje narodnaja kazka, što Praŭda i Kryŭda — rodnyje siosty. Praŭda była dobraja, łaćwawiernaja, — Kryŭyda zawiśliwaja i błahaja. Praŭda była krasunia na zdziŭ, Kryŭda była niepamierna brydkaja, i Kryŭda wykałoła wočy Praŭdzie, paraniła jaje starajučysia zrabić jaje roŭna brydkaj, jak i sama była. Ale Praŭda choć niawistnaj dy hožaj i dobraj astałasia na wieki. A kryŭda at świetu stwareńnia da našych dzion kryŭdzić swaju siastru rodnuju, zdziekuje nad dobraj Praŭdaj, niesławić jaje, adbiraje ad jaje, jaje dabro, niawolić i praśleduje.
I dalej kaže narodnaja kazka, što koždy čeławiek, kožda staronka i narod, majuć swaju Dolu i Niadolu, swaju Praŭdu i Kryůdu.
Otže i naš narod harotny maje swaju Praŭdu i swaju Kryŭdu. I Kryŭda naša, moc wialikuju paniała nad nami, a Praŭda naša ŭ zahonie, ŭ niawoli ŭ Kryŭdy.
Naša Praůda kaže nam, što my Biełarusy, jak i ůsiaki inšy narod na świecie majem prawo da doli i woli, da nawuki i świetła, da stanoŭleńnia samim ab sabie, da kirawańnia samim sprawami swaimi.
A Kryŭda naša kaścistymi łokciami ůpiorłasia ŭ kark našaho biełaruskaho narodu hniacie i ciśnie jaho da ziamli pryhawarywajučy: „nie, hetamu nie bywać“!
Ja, Kryůda, zapanawała nat twajej dolaj i wolaj. Hlań! ja rassiełasia za dziadoŭ-pradziedaŭ u twajej ziamli, zapanawała tut kryůdami i da kanca dzion wašych budu was kryŭdzić.
Praŭda buntuje was padbiwajučy šukać ščaścia i doli. Sprobujcie, i wy natknieciosia na maju daŭnuju i ciapierešniuju rabotu. Pakrywawicie ruki i nohi, parwiecio žyły i skarej poknie wam serce z natuhi čym wyrwieciesia s cianiotaŭ maich. O, ja mudra i doŭha pracawała-haspadaryła ŭ wašaj staroncy! Maimi rukami i rozumam pieretwaryła ja wašu šlachtu ŭ worahich čužakoŭ wašych, maimi rukami ja doŭhije stalećcia imie waše wycirała sa stranic historyi, wykidajučy mowu wašu z dzieržaŭnaho žyćcia, wypichjučy jaje sa światyń i publičnaho ŭžytku. Ja, Kryŭda, zawieła na wašaj ziamli, ŭ škołach mowu čužuju, kab dzieci wašy nawučajučysia ačužalisia i paśla zdradžali swaju baćkaŭščynu i wyrekalisia swaich baćkoŭ i mahił dziadoŭ swaich. Ja, Kryŭda, zrabiła što nawat s Boham razmaŭlajecie wy ů čužoj mowie, ŭ mowie tych, katoryje cikujuć na dušu wašu. Ja, Kryŭda, nakinuła na wočy wašy ciemnatu, na sercy wašy kwołaść i budu wiaści was swaim šlacham da schoču.
Cha-cha! — chachoče Kryŭda, kružačysia ů śniehawoj zamieci na čystym śniežnym poli našaj staronki.
Cha-cha. — chachoče Kryŭda — žutka prypiewajučy ů płatoch i kala wuhłoŭ chat i chacin abšyrnaj Biełaruskaj ziamelki.
Jakije-ž takije pieśni raśpiewaje naša Kryŭda nad hałowami sonnaho Biełaruskaho narodu? Raśpiewaje Kryŭda naša pieśni ab tym, što i ŭ ciapierašnim ŭsieświetnym pažary nie zharać łancuhi našaj praŭdy. Što skinutyje puty niawoli s tej čaści Biełarusi, jakaja pa hetu staronu frontu znachodzicca, zastupleny buduć inšymi. S pad Waršawy dachodzić hołas mołataŭ pa železu: kujecca tam łancuh, źwieny da jaho dakuwajucca i ů našaj ziamli pa miestoch i pa dwaroch i… (zachlibajecca z radaści Kryŭda) nawat pa chatach ślapyje ludzi kujuć, kujuć.
— Nie, niedaždańnie twajo, — kaže siestra Praŭda — ja zbudžu sa sna narod swoj Biełaruski, ja atkryju jamu wočy i wušy i pakažu twaju zdradu i niepraŭdu. Narod moj užo nie tak mocna śpić i chutka ŭzojdzie zołak pradwieščajučyj soniečny dzień, katory raskryje wočy narodu i nawučyć jaho šanawać siabie i swoj najwialikšy skarb mowu, bierahčy ziamli dziadoŭ swaich at prahawitych wačej susiednich, a pracu swaju i dabytak swoj ad ruk zahrabuščych. Haryć u połymi ziemla narodu majho, ale ahoń hety ačyścić z wiekawych zababonaŭ hałowy i pryniasie lepšaje žyćcio. Razbudzić biełaruski narod da zmahańnia za dolu swaju i za swaju praŭdu.
Ja, Praŭda, wysunu śmiełych abaroncaŭ i świetłych pawadyroŭ swajmu narodu, katoryje zastupiacca i ů cerkwi, i ŭ kaścieli, i ŭ školi, i sudzie i radzie, na koždym miejscy i pierad usim świetam, za prawo žyć i razwiwacca Biełaruskamu narodu, za prawy jaho mowy, za kulturnyje i ekonomičnyje patreby za ŭsio karysnaje dla jaho.
..............................
Wy syny Ziamli Našaj, katorych nie ahłušyła i nie aslapiła ješče Kryŭda, atklikniciesia—adzawiciesia i baranicie Praŭdy našaj.