Pieršaja čytanka (1916)/Z našaj minuŭščyny/Witoŭt i Jahajła

Biełaruś paśla wajny Witoŭt i Jahajła
Навкова-папулярны артыкул
Аўтар: Вацлаў Ластоўскі
1916 год
Pieśnia a kniaziu Witoŭcie

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




Paŭtary sotni hadoŭ pražyli s saboj biełarusy i litwiny u adnej dzieržawi, bytcym siemja u adnej chaci. Za hety čas lepiej paznali adny adnych i lepiej pačali adny adnych šanawać. Litoŭskije kniazi nawučylisia mowy biełaruskaj, biełaruskaj hramaty, pisali ŭsio pa biełarusku i hawaryli u siabie doma i ŭ kniažnaj radzie pa biełarusku.

A byli ŭ kancy XIV stalećcia ŭ našaj ziamli dwa maładyje kniazi: adnaho zwali Jahajła i jon kniažyŭ u Witebsku, a druhoha zwali Witoŭt i kniažyŭ jon u Trokach. Kniaź Jahajła paśla staŭsia wialikim, heta znače: staršym kniaziem usiej Litwy i Biełarusi. Jahajła ažaniŭsia z Jadwihaj karalewaj polskaj i ŭsio swajo abšyrnaje kniaźstwa chacieŭ pryłučyć da Polščy. Na heta nia zhodziŭsia zrodny brat jaho Witoŭt. Jon sabraŭ panoŭ biełaruskich i litoŭskich, paradziŭsia z imi, i, sabraŭšy wojsko, staŭ baranicca, kab narod biełaruski i litoŭski nia byŭ ničyj słuha, a žyŭ sam pa swajej woli. Wajna była ciažkaja i doŭha ciahnułasia, ale ŭ kancy Jahajła prymušen byŭ pryznać Witoŭta wialikim kniaziem nad usiej Biełaruśsiu i Litwoj, niezaležnym ad Polščy. Pad staraść Witoŭt chacieŭ karanawacca na Biełaruska-Litoŭskaho karala. U 1430 hadu jon sklikaŭ da siabie mnoha karaloŭ i kniazioŭ na karanaciju. Papiež wysłaŭ praz pasłoŭ jamu załatuju karonu, ale palaki zławili tych pasłoŭ i adabrali ad ich karonu. Karanacija nie adbyłasia, i Witoŭt z niepamysnaści zachwareŭ i pamior. Ale i paśla jaho śmierci doŭha ješče naš kraj i narod byŭ wolny. Pachawali Witoŭta u Wilni, u sklapoch wilenskaj katedry.