Rodnyje zierniaty (1916)/II/Leto/Letam u Paleśsi
| ← Praca mora | Letam u Paleśsi Публіцыстыка Аўтар: Вацлаў Ластоўскі 1916 год |
Što my dawiedalisia, uzlezšy na wysokuju haru → |
Прапануем да спампаваньня!
Letam u Paleśsi.
Pałudniowy akraj našaho kraju zajmaje ahramadzistaje bałoto, jakoje nazywajuć Paleśsiem. Kaliś, wielmi, wielmi wielmi daŭno tam, dzie ciapier Paleskije bałoty, było more. Ale za doŭhije stalećcia more henaje reki pamału zasypali piaskom, trawy i drewy, zhniwajučy, zasypali parachnicaj i tak jano, mała-pamału, ŭsio zapaŭzało piaskom i buzoj, pakul na miejscy kolišniaho mora nie stało ciapierašniaje abšyrnaje bałota.
Dziŭny to kraj, naše Paleśsie, roŭnaho jamu nima na usieńkim świeci! Asabliwa dziŭno naše Paleśsie letam, kali pakrywajecca jano bahataj bałotnaj raślinnaściu; kali tysiačnyje stady bałotnych ptušak: husiej, kačak, čapiel, žuraŭloŭ dy inšych ažyŭlajuć bałota, a miljony miljonoŭ drobnych ptušak i owadoŭ napaŭniajuć pawietre dziŭnaj muzykaj. Kali roznyje źwiery: miadźwiedzi, łani, babry, wydry, kunicy i inšyje pačynajuć wywadzić swaju maładziež na žer i łowy. Kali kascy s kosami i pieśniami wychodziać kasić, ŭ rost čeławieka, bałotnuju asoku, a dzieŭčaty na čoŭnach i dubicach wiazuć im strawu…
Usio Paleśsie parezana tysiačami ruččoŭ i rečak, ubrana sotniami wazior i pratok, a bierahi rečak i rek i wazior zarosšy wysokim, zialonym čarotam, a kala čarotu ŭ wadzie pławajuć ahramadnyje biełyje lilei i žoŭtyje staŭbunki. A kruhom homan, pieśni…
A bywaje, što ŭ haračaje leto wysychajuć bałoty, suchi torf zaharajecca, i na niekolki wiorst u šyrki i ŭ doŭžki padyjmajecca strašny pažar. Tydniami nad Paleśsiem tady načami staić čyrwonaja zarnica, a pawietre pierepaŭniajecca udušliwym dymam. Źwiery sa stracham uciekajuć, šukajučy ratunku ŭ wadzie, ptuški moŭknuć, tolki hučyć i bušuje i dyše ahniom ziemla. Strašnaje tady naše Paleśsie! Ale ot palijuć z nieba daždžy, razlijecca wada i zatopić pažar, i ŭsio iznoŭ pojdzie swaim daŭnym čarodam.
Pytańnia dla hutarak i piśmiennych rabot. Dzie znachodzicca Paleśsie? Sto daŭniej było tam? Jak more pieretwarałosia u bałota? Jak wyhledaje letam Paleśsie? Jakije rastuć raśliny na bałotach? Jakije kraski? Jakije ptuški žywuć na bałotach?