Для дзяцей (Талстой, 1928)/Байкі/Ад чаго ліха на сьвеце

← Сакол і пятух

Ад чаго ліха на сьвеце Байка Аўтар: Леў Талстой 1928 год Арыгінальная назва: Отчего зло на свете Пераклад: Макар Краўцоў

Воўк і паляўнічыя →

Прапануем да спампаваньня!

АД ЧАГО ЛІХА НА СЬВЕЦЕ.

Пустыньнік жыў у лесе, і зьвяры не баяліся яго. Ён і зьвяры гаварылі паміж сабою і разумелі адно аднаго.

Адчойчы пустыньнік лёг пад дзеравам, а крук, голуб, алень і зьмяя сабраліся начаваць да таго-ж самага месца. Зьвяры пачалі разважаць — ад чаго ліха на сьвеце.

Крук сказаў: „ліха на сьвеце усё ад голаду. Калі пад‘ясі, як трэба, сядзеш сабе на сук, пакаркваеш — усё весела, добра, з усяго цешышся; а вось толькі пагаладай дзень-другі і усё гэтак нямілым зробіцца, што й не глядзеў-бы на сьвет Божы. І ўсё цябе цягне кудысьці, пералятаеш з месца на месца, і няма табе спакою. А ўгледзіш мяса, дык яшчэ нудней зробіцца — так і кінешся без разбору. Іншы раз і кіямі і паленамі ў цябе кідаюць, а ты ўсё не адстаеш. І колькі гэтак з-за голаду гіне нашага брата. Усё ліха ад голаду.“

Голуб сказаў: „а памойму не ад голаду ліха, а ўсё ліха ад каханьня. Каб жылі мы па адным, дык нам і гора было-б мала. Адна галава ня бедная, а бедная, дык адна. А то мы жывём заўсёды парачкамі. І так палюбіш сваю дружку, што няма табе спакою — усё аб ёй думаеш: ці пад‘еўшы яна, ці цяпло ёй? А як паляціць куды-нібудзь ад цябе дружка, дык тут ужо зусім згінеш, — усё думаеш, каб як гэта каршун не панёс або людзі не злавілі; і сам паляціш яе шукаць дый заляціш у бяду — альбо пад каршуна, альбо ў сільлё. А калі загіне дружка, дык самому ўжо нішто нямілае. Не ясі, ня п‘еш, і толькі шукаеш ды плачаш. Колькі нас ад гэтага гіне. Усё ліха не ад голаду, а ад каханьня.“

Змяя сказала: „не, ліха не ад голаду і не ад каханьня, а ліха ад злосьці. Калі-б жылі мы ціха, не злавалі, — дык нам усё добра, было-б. А то як зробіцца што-нібудзь не па табе, раззлуешся, тады ўжо нішто няміла. Толькі і думаеш, як злосьць сваю на кім спагнаць. Тут ужо сама сябе ня помніш, толькі сычыш ды поўзаеш, шукаеш, каго-б тут укусіць. Ужо нічога не шкадуеш, бацьку і матку закусаеш. Сама сябе, здаецца, зьела-б. І датуль злуеш, пакуль сама сябе загубіш. Усё ліха на сьвеце ад злосьці.“

Алень сказаў: „не, не ад злосьці, і не ад каханьня, і не ад голаду ўсё ліха на сьвеце, а ліха ад страху. Калі-б можна было не баяцца, дык усё было б добра. Ногі ў нас рэзвыя, сілы шмат. Ад маленькага зьвяра рагамі адаб‘ешся, ад вялікага ўцячэш. Але нельга не баяцца. Толькі хрусьні ў лесе галінка, зашарахці лісьцьцё, дык увесь і затрасешся ад страху, застукаціць сэрца, быццам выскачыць хоча, і ляціш з усяе сілы. Іншы раз заяц прабяжыць, птушка затрапешчацца або сухая галіна абламаецца, а ты думаеш — зьвер, дый набяжыш на зьвяра. А то ўцякаеш ад сабакі, набяжыш на чалавека. Часта спалохаешся і бяжыш, сам ня ведаеш куды, і з размаху абарвешся пад кручу і заб‘ешся. І сьпіш дык адным вокам, усё слухаеш і баішся. Няма спакою. Усё ліха, ад страху.“

Тады пустыньнік сказаў:

„Не ад голаду, не ад каханьня, не ад злосьці, не ад страху ўсе нашыя мукі, а ад нашага цела ўсё ліха на сьвеце. Ад яго і голад, і каханьне, і злосьць і страх“.