Лекцыя 3

А.

Аб чым гаворыцца ў папярэдняй лекцыі?
Як вас завуць па імені па прозьвішчу?
Ці ваша імя і вы самі гэта тое самае?
Ці вы складаецеся з гукаў, літараў?
Ці ваша імя і прозьвішча маюць цела?
Якая розьніца паміж намі і нашымі імёнамі, прозьвішчамі?

§4. Мы самі і нашыя імёны і прозьвішчы гэта зусім розныя рэчы. Мы жывём, ходзім, думаем, працуем. Імя і прозьвішча — гэта толькі назоў. Калі мы іх скажам, то гэта будзе сказанае слова, гук, што пераймаецца слухам; калі-ж мы іх напішам, то гэта будзе пісанае слова, літары, што пераймаюцца зрокам.

Ці прадметы неажыўленыя маюць свае назовы?
Якія бачыш перад сабой прадметы, і як яны называюцца?
Сонца грэе, васілёк пахне, цукар салодкі, а іхныя назовы ці грэюць, ці пахнуць, ці салодкія?
Ці асаблівасьці прадметаў маюць свае назовы?

§5. Прадметы неажыўленыя маюць свае назовы: сонца, цукар, стол, кніжка і падоб. Асаблівасьці прадметаў маюць таксама свае назовы, напрыклад:

грэе, пахне, саладзее, ламаецца

цёплы, пахкі, салодкі, ломкі.

Б.

Перапісаўшы, падчыркні назовы прадметаў простай рыскай (_______), неажыўленыя пакручастай (_~~~~~~).

Горы рэдка стаяць паасобку. Яны цягнуцца доўгімі хрыбцінамі то вышэй, то ніжэй. Паміж гор ляжаць далы, чарнеюць правалы. Густыя туманы поўзаюць па вузкіх горных праходах. Горы часта закрыты тучамі, і толькі ў ясныя дні здалёку віднеюцца сваімі сьнегавымі белымі верхалінамі.

Шмат рэк пачынаецца ад сьнягоў, каторыя растайваюць у горах. Яны ця-куць у ніз гаманлівымі ручаямі й вадаспадамі. Па дарозе падмываюць груды лёду й сьнегу, каторыя часам абвальваюцца ды засыпаюць цэлыя вёскі.

Беларуская граматыка для школ/Лекцыя 3

Лекцыя 3