|
Наш год,
Наш вечны сонцакруг
Нанова сьвеж і молад.
Закуты Промэтэй — раскуты волат.
Наш год
З роду ў род
звон
Уціснут быў у рамы багамазаў,
Блудны мніх красу яго замазаў
Пальцам брудным.
Наш год,
Як тычкі тыя,
Запоўнілі „сьвятыя“.
У дзікую бажніцу ўсіх народаў
Ваал ператварыў
І дні і годы.
«Устрахануўся год — збунтованы асілак, —
Ён скінуў з сваіх плеч агідны пыл вякоў.
Бунтарскі дух рабоў зварушыў яго сілы.
Пайшоў ён пад штандар паўстанцам-батраком.
Год-сьфінкс надзеў шалом пажарышчных зарніцаў,
Узброіўся да ног стастрэльным пяруном, —
Пасыпаліся ў тхлань фальшывыя бажніцы,
І трызны цёмных дзён спаліліся агнём.
Наш адраджоны год, замест званоў, малітваў,
Сьпявае вольны гымн на ўвесь зямны абшар;
Ён трубіць на ўвесь сьвет да багатэрскіх бітваў,
Ён піша на сябе Чырвоны каляндар.
Паргаміны зіхцяць у казках гэроічных —
То летапісь баёў багом, царом на страх.
Заве з турэмных крат пагудкаю стазычнай
Зьняволеных людзей у сонцасьветлы гмах.
У новае жыцьцё ідуць-плывуць народы,
Як зрушаны вулькан, як хвалі бурных вод.
Ня страшны на шляху каменьні перашкоды:
У будучыну йдуць, імкнуцца ў Новы Год.
Пагрозна сталіца замоўкла.
Упарта заводы зьнямелі.
Бунтарскае, сьмелае вока
Яскравіла сьнежныя белі.
Дзевяты дзень студзеня ўраньне
Завіхрыў на вуліцах людам.
О, страшнае будзе караньне —
Апрычнікі царскія ўсюды.
Рабочыя йшлі да палацаў —
Старыя, малыя і дзеці.
Мо‘ цар абароніць іх працу
У жудасны час ліхалецьця.
Ішлі да цара, як на споведзь,
Ратунку шукаць ад абманаў.
Тыран ім казаў свой адповедзь
На здрадніцкай мове тыранаў, —
То кулі былі, замест словаў.
Насіліся раненых стогны,
Быў Піцерскі сьнег размалёван
У колер крывавы, чырвоны.
На тысячы трупы лічылі
На памяць страшную патомству.
Народ упісаў злы учынак
У агнёвую летапісь помсты.
Ты — сьветлы дзень сусьветных працаўніц,
Аздоблены пажарам бліскавіц,
Абрызганы сьпяваньнем барыкадным.
Вясновы восьмы дзень сакавіка
Праз процьму лет наперад пранікаў
Вяшчунскай постацьцю прынаднай.
Пайшла ў нябыт шматвекавая цьма,
Кабета вырвалася з-пад ярма,
У грозны час наперад быстра мчыцца;
У барацьбе нясе яна штандар,
Ідзе на сьмерць — за волю вольны дар,
У будаўніцтве мірным — будаўніца.
Канец дынастыі Раманавай.
Ня можам жыць далей абманамі
Пад дзіка-смаглымі тыранамі.
На фронце гінулі мільёнамі,
Па гарадох стагналі стогнамі,
Па вёсках — птухі-жар чырвоныя —
То — дзеці жудасных гранат.
Даволі біці брата брат!
Снарадамі шнуры завораны.
За што якое біцца з ворагам?
А хто ды з кім? О, гора, гора нам!
То-ж раб-працоўны б‘е працоўнага,
Нявольнік рэжа свайго роўнага,
У ланцугох усе закованы.
Для багачоў на сытны пір
Ідзе бядак у сьмерці вір.
Зачырванеўся Піцер сьцягамі,
Па вуліцах цягнулась цягамі
З бунтарскай слаўнаю адвагаю
Статысячная демонстрацыя.
„Гэй, прэч вайну! нам хлеба! працу нам!
Ня будзем з братам немцам драцца мы!
Багатай своры на карысьць
Ня будзем беднага мы грызьць!
Гэй, прэч-далоў самадзяржаве!“
Хоць змучаныя, але жвавыя.
На вуліцах стральба крывавая.
Салдат, рабочы люд з жандарамі
Спляліся. Волава зажарылі.
Пайшлі пажары за пажарамі.
То выбухнуў апошні бой.
І кончыў з славай наш гэрой.
Заварухнуліся гаротныя,
Паднялі сьпевы ўсе дрымотныя,
Ўсе гарады, куткі балотныя.
Гэй, ладзьце сьвята, ўсе сустрэчныя!
Сьпявайце песьні, папярэчныя! —
Загінуў цар навекі вечныя.
І праваліўся трухлы трон.
Той дзень — адзін з сьвяточных дзён
Жыве ў паданьнях сівых лет
Адгук Парыскае Комуны,
Яе каваў бунтар-поэт
На стогалосных сьпеўных струнах.
Чырвоназорны волі сказ
Крывёй рабочага упісан
На памяць вечную для нас
У кнігу строгіх летапісцаў.
Забарыкадзіўся Парыж
Між стромкакаменных абшараў.
Дрыжаў багач, разбойны крыж
Ад слаўных дзеяў Комунараў.
А каты дзікія прыйшлі, —
Дзяцей, жанок, старых скрамсалі.
Рабочых тысячы ляглі…
О, ганьба вечная Вэрсалю!
Ты задушыў тады Акцябр
Рукой разбойніцкай крывавай
За вольніцу спрадвечны раб!!
Аддаў жыцьцё сваё на славу.
На ўзвыш Бастыліі наш Крэмль
Шалом чырвоны ўміг насуне,
Абшары волі заарэ
Для праўнукаў старой Камуны.
(4 (12) красавіка 1912 г.).
Яшчэ адну крывавую расправу
Нарыхтавалі золата багінац
Стагнала стогнам дзікая дубрава,
Пужалі Лену водгукі з тайгі.
Замест яды, рабочым кулі далі:
Было забіта ў лесе да трохсот.
На сытны пір ваўкі прымчалі з даляў,
А крумкачы кагцістыя — з высот.
Дрыжалі з страху ціхія алені,
Ў палацах пышных п‘янстваваў тыран.
Шумелі сумна хвалі срэбнай Лены,
Насілі скаргу ў вольны акіян.
Гэй, разгуляйся, бура, на прасторы,
Дрыжы, увесь сьвет, ад гучных навальніц! —
Паўстаў рабочы грозны, нібы мора,
Пажар сьцягоў, як водблескі зарніц.
І Май каштуе шмат ахвяр народам,
І ён крывёй працоўнага ахрышчан,
І ён зазорыць людзям з роду ў роды,
І ён акрылен сьцягамі з агнішчаў.
І Май абліт фантанам бурных клічаў,
І ён у будучыну мкнецца грозным лётам,
Трывожыць стары сьвет сваім абліччам,
Блішчыць вясной чырвоным самалётам.
У гымн адзін сусьвет людзей бяздольных
У гэты дзень да барацьбы імкнецца,
У гэты дзень так хочацца раздольля
Нявольнікам суровых ліхалецьцяў.
У ліку дзён дзень вешні Першы Мая
Красуецца, бы сонца паміж хмараў.
Ён багачоў паўстаньнямі пужае,
Бяздольнікаў склікае пад штандары.
Міжнародны дзень моладзі.
Дайце дарогу Зьмене Чырвонай,
Гэй, адступіся, сьвет забабонаў,
Шэптаў-замоў!
Сонечнай бурай, вогненнай сілай
Богу старому рые магілу
Наш Комсамол.
Мчыцца па сьвету духам бязбожжа,
Шлях свой знаходзіць на бездарожжы,
Мкнецца у даль.
Любіць паўстанне, дужыцца рад ён,
Вольніцы воін, сын барыкадаў,
Бунтаў каваль.
Гэй, падымайце у вышку паходні
Ў дзень урачысты, дзень міжнародны,
Моладзі дзень!
Сьвет паднявольны зруш да змаганьня,
Ціхія далі ў бурнае раньне
Ў чырвань адзень.
Між сьвят агнёў,
Бароцьбаў і віхораў
Дзень Ураджаю — сьпеў між страляніны,
Найлепшая пабеда на прасторах.
Як пад курганам сьпіць наш вораг,
Араты — першы волат у краіне.
І рыцар міру,
Рыцар тлустай глебы
Сьпявае песьні пры снапох у полі.
Нядаўна толькі кінуў дружку-стрэльбу:
На папялішчах будаваці трэба
Новую сялібу на раздольлі.
Сьпявайце песьні
У сьвята творчай працы!
То — сьвята Розуму,
То — сьвята адпачынку.
Хай кожны ў родным полі, ў роднай хаце
Падлічыць новае сваё багацьце
Пасьля мінулых царскіх злаучынкаў.
Мінулі дні
Нявольніцкай прынукі.
Абхопім неба самалётным гудам.
Праз радыё,
Электрыку,
Навуку
Здабудзем шчасьце для сябе, для ўнукаў
Пад Савецкім вагнязорным цудам.
7 лістапада (25-га кастрычніка) 1917 г.
У лістападны дзень асеньні,
У дзень, спавіты туманамі,
Сяйбіт вясновага насеньня
Чывоны сьцяг падняў над намі.
Паўстаньнем — вольніцай натхнёны,
Ён выгнаў вон агідных катаў;
Штыком-агнём пісаў законы,
Сярпом і молатам пячатаў.
Старому сьвету яму вырыў,
У міг адзін стварыў стагодзьдзі,
Памчаўся ўверх — у зорны вырай,
Яскравіў гымнамі ў народзе.
Вяшчун-прарок пабедных клічаў
Кіруе Арміяй Чырвонай.
Зазіхаціць сваім абліччам —
Трухлее крыж, нямеюць звоны.
Стучыць у брамніцы сусьвету,
Грыміць праз радыё ў прасторах,
Хто неабуты-неадзеты, —
Віхром Кастрычніка віхорыць.
Вітаньні шле у далі-шыры
Праз агнявыя „аляльлюі“.
Дрыжаць сусьветныя банкіры —
Апошні баль яны балююць.
Менск, 3/XI — 23 г.
| 
Прапануем да спампаваньня!