Выбраныя вершы (Хадыка, 1932)/Край узрос

Бой пераможных рат Край узрос
Верш
Аўтар: Уладзімір Хадыка
1932 год
Мне здаецца

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




КРАЙ УЗРОС

Палявы прастор перада мной.
Зноў я ў хвалях травянога мора.
Неба дах над садам i гумном…
Здэцца, быў я тут яшчэ учора.

Здэцца, гэты сьцежак сіні шоўк
Мной учора ходжаны і мяты…
З прывітаньнем вечар падыйшоў,
Сьціпла стаў у дыме каля хаты.

Холадам павеяла імгла,
Пасылае вецер жвірам жорсткім.
Ў вішнях звон. Чаромха адцьвіла —
Па зямлі раскіданы пялёсткі.

Ў думах я мінаю паплавы,
Каля рэчкі ўзрушаны асокі.
І стаіць з абрубкам галавы
Сьцяты бурай топаль нявысокі.

Тут ўсё так — паўз кусьце пройма дзьме,
Дрэвы віснуць, як калісьці вісьлі…
Але ў снох ганей ня мала зьмен,
І аўсы шумець цьвісьці — бяз меж
На дрыгве раней ня сьмелі мысьліць.

Здужала упартая рука
Шаты — зарасьні калючых церняў.
Бачу крыльлі старца — ветрака, —
Згорблены ён нейкі і мізэрны.

Гнецца долу, сыплецца з гары
Друзам даўняй перажытай мэты.
Гэта поле іншасьцю гарыць,
Гэта поле трактарам апета.

Злой бядой дратованы ня раз,
Заранеюць ўзораныя гоні.
Вартавым да стром прыпаў колгас,
За суровым часам на ўздагоне.

Я мінаю зор лірычны шум.
Блізкая, знаёмая дарога…
Ў росных травах я не патушу
Ліхтароў ад тропу гарадзкога.

Ўзьвеі песен ля жалезных брам,
Ўзьвеі песен ля драўляных весьніц…
Недарэчнасьць ўслаўленага нам
Ўжо даўным — даўно пара закрэсьліць.

Ў думах я… Бярозы шаласьцяць.
Гэта шэлест слоў жывой літспрэчкі…
Багне краю не знайсьці выйсьця.
Ўзрушаны асокі каля рэчкі.

*

Пала німа стлеўшая лаза
Ад вячэрніх песен — на даліну.
Ўсё, што нельга ў словах расказаць,
Трэба нам на водшыбе пакінуць.

Трэба знаць каго між нас радней
Сходам удумлівым абраць у раду.
Спрэчны шум нікога ня міне
На ставох згуртованага ладу.

Чорных дзён зьнясілены абшар
Нашу моц ніколі не ўсьвядоміць.
Як слупы, стагодзьдзі барвай мар
Упадуць, адпетыя на зломе.

З грамады ліхвяр яшчэ ня ўцёк,
(Сьветазнаўства з тэрмінам марудзіць)…
Ах, якое дзіўнае жыцьцё,
І якія збродлівыя людзі!

Тойма так па кукалю ідуць,
Гоніць іх нялёгкая благая —
І ніяк такую чараду
Ў чалавечых думках ня убаіць.

З шыльдамі на дугах гнуткіх шый
Мкнуць яны і моляцца на ўзвышшы…
Іх глядзець хачу ад душы
Як людзей, з чужой краіны выйшлых.

І калі на рынак брудных крам
Гандляваць жыцьцём яны зьбяруцца,
Ад сябе ні кроплі я ня дам,
Лепш пайду вандроўнікам усуцаль..

Лепш скашу над возерам туман,
Што бальзам крадзе з прастораў наскіх…
У падлыжных збродзеняў няма
Ні ідэй, ні вершаў пролетарскіх.

*

Край наш жыў і ў горы і ў бядзе,
Кожны дзень здаваўся доўгім годам.
Не ўзьвядзе на прыцем ліхадзей
Сьлед прадажны чорным перашкодам.

Край наш ў бурах волатам узрос,
Ня прыстане крокам ў злую замяць.
Мякне дуя выцьвілых пагроз,
Адамрэ разьбітымі званкамі.

Здрады ў песьнях шчырых не спаткаць,
Літасьці ня стрэць ў гарачы тэрмін…
Здужала упартая рука
Шаты — зарасьні калючых церняў.