Збор твораў (Бядуля, 1937)/V/Чорнае мора

Санеты Чорнае мора
Верш
Аўтар: Змітрок Бядуля
1937 год
*** Вецер, вецер, малады, гарачы
Іншыя публікацыі гэтага твора: Чорнае мора (Бядуля).

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




ЧОРНАЕ МОРА

I

Паў туман на горы, касагоры —
Сівазмрочны і бяльмісты.
Пацямнела мора і узмор‘е —
Цвет абшараў непразрысты.

Разгарнулі ўсе вятрылы крыллі
У балахонах шуры-буры;
Бы ваўкі завылі ў пене-мыле,
Пайшлі стогны, пайшлі хмуры.

Загулі на моры вохі-ўздыхі,
Шумы-громы, рыкі-крыкі,
Задымілі воды срэбным пыхам,
Вал шалёны закутыкаў.

Зараз згінуць горы-касагоры,
Падмываецца падножжа.
Зараз будзе ім ад мора гора —
Камні сыплюцца, як збожжа.

Зайкі-грайкі граюць зблізу, ўдалі
Ў яркіх плынях з агняспышак,
І граблямі грэбні замільгалі,
Нібы плоймы шызых мышак.

І пайшлі скакаць прасторы ў моры
З дна паднялася капэля.
Шэпт. Мяцеж. Згаворы. Адгаворы —
Ап‘янелі ў дзікім хмелі.

І шкляныя плюхнуліся птухі,
Зазванілі на шмат міляў,
І сышліся разам завірухі,
Стала сіла супроць сілы.

З грукам-стукам горы, касагоры
На дно мора вецер скіне.
Хвалі ўзваляць ім на карак хорам,
Хорам сіні для дэльфінаў.

Хваля хвалю абмывала, грала,
Адганяла, даганяла.
Дуба ў згубу заскакала ўдала,
Бухам бухнулася у скалы.

Нібы ў бубен забубнілі, білі
Ў гонг скалісты, адгалосны.
Адбівалі тахты хваля ў хвалю,
Бурасвісты былі злосны.

І вятры глушылі бурным хорам
Бераг, хвалямі абліты.
І не ўпалі горы, касагоры —
Не паддаўся шчыт гранітны.

II

Гэй, рыхтуйцеся, чайкі, гагары!
Вецер востры вам крыллі навострыць.
Вас закружыць у сівым пажары
Гучна-гнеўныя сілы Норд-Оста.

На чаўне хтосьці крыкне „ратуйце!“
Пойдзе лямант па зыбістай гаці.
Па шалёнай, па хвалістай муці
Два чаўны паімчаць ратаваці.

А валы, нібы маманты мора,
Плечы ўзнімуць на многа сажэняў;
Як асілак хватае замору,
Вецер прыткі сажме іх у жмені.

Стукне-грукне, працэдзіць праз пальцы
І разбрызне у брызгаўкі сталі.
Сам заскача разгневаным вальсам
У пагрозным смяротным паўстанні.

Тры чаўны будуць з бурай змагацца,
І Норд-Ост іх не здужае-смелых.
Ім-жа мора, бы родная маці —
Перамогуць і выйдуць на бераг.

III

Сягоння выў прыбой, бы стада злосных псоў,
Слюнявіў берагі, пляваўся сівай слінай.
Жар-сонца ў вышыні стаяла калясом,
Мігцела па вадзе чырвонаю тканінай.

Бялявы парус млеў — распушчаны фартух.
То нутлае судно качалася па хвалі,
Скакала, нібы конь, і кідалася ў пух,
Спяшалася у сінь — ці звалі, ці не звалі.

А мора — мірг і мірг, сявала ўспышкі ў даль,
Запісвала свой шум разлівамі калёраў.
А дзе-нідзе дэльфін дзіравіў спіны хваль:
У сховы спрытна граў на гойдаўках у моры.

І цвёрда руль трымаў мой друг, Мамэт-Алі,
Ён на мяне глядзеў з таемнаю усмешкай.
Мы з бухтавай дугі плылі, плылі, плылі
Бруштынавым пуцём, невытаптанай сцежкай.

Гагры, 18/II 1926 г.