|
Прыблуды з-пад Нявы крывавай,
Калі-ж апомніцесь, калі?
Зашто стапталі маю славу,
Зашто на вісельню ўзьвялі?
Я ў вёсцы жыў, — вы там душылі,
Я быў там нем, я быў там сьлеп;
Жыцьцё ўвялі, як у магіле, —
Дзе ў вёсцы сьвет, дзе ў вёсцы хлеб?
І я пайшоў, пайшоў за хлебам…
Бяда, бразг путаў — дзе ня кінь;
Ня раз начлег пад голым небам
Я меў у пустыні сам адзін.
Так брыў… Дзе ж звалі небараку,
Апошняй сілы дабываў;
І вашых я страчаў служакаў.
Дзе толькі быў, дзе гараваў.
Жыву… Усё горай — чым жыў далей,
Пракляў прыгон паганы свой…
Што хвіля крыкі даляталі —
За волю клікалі на бой.
То падымаўся люд скаваны,
Дзе быў кат-цар і капітал,
Няволі рваліся кайданы,
За трупам клаўся трупаў вал.
Раз мне ўсе ходы зачынілі,
Усе ходы к зноснаму жыцьцю, —
Я напралом прайшоў у бясьсільлі
За праўду пастаяць сваю.
А, вы, ўпыры, вы крывапіўцы,
Мяне сарваўшы з родных ніў —
Судзіць пасьмелі, як ўбіўцу,
Хоць я ваякам толькі быў?!
Каб мітры, скіпэтры, тыяры —
Што ужо крывёй зьліваў і дзед —
Удзержыць, — вы ўзьвялі на нары
Унука, што йшоў за прасьвет.
Ну, што-ж, — пацешцесь, душагубы.
Я ўжо ня выйду з вашых рук, —
Вы давялі мяне да згубы,
Вы і збаўляеце ад мук.
Але ня стану біць паклонаў,
За сваю гібель не змаўчу;
Знаць не хачу вашых законаў,
Знаць вашых судзьдзяў не хачу!
Вы у ланцугі ўсё закавалі —
І суд, і праўду, і закон!
Расправу правам вы назвалі,
А ласкай пахавальны звон.
Вы задушылі дух народны,
Да сьлёз мільёны давялі,
Збылі з жыцьця вам няпрыгодных,
Зглушылі кліч — „волі, зямлі“
Вы братняй кроўю ап‘янелі,
Усіх зьвяроў сталі падлей, —
Вы разьнікоў прайшлі на дзеле —
Ў разьніцы гоніце людзей
Завёўшы тысячы народу
Ў палёх манджурскіх палажыць, —
Вы на ваякаў за свабоду
Мячы патрапілі тачыць.
Пусьціўшы з торбамі на мукі
Сірот і матак і ўдавіц,
Вы загасілі сьвет навукі, —
Давай вам катаргаў, цямніц!
Айчыну ўбраўшы ў пажарышчы,
Сынам прыпомніўшы ясыр, —
Спраўляйце з груганамі йгрышчы
На косьцях братніх на ўвесь мір!
Яшчэ прыбавіце скананьне —
Прадсьмертны вашых рук абраз, —
Ня доўга ж ваша панаваньне —
Загуба прыдзе і на вас!
Загубу крыўдаю, сьлязамі
Ў магільны выкапалі ніз;
Людзкой расплаты ужо над вамі,
Тапор адточаны завіс.
…Дзе-ж кат?.. Гэй, шэльма вешай лоўка!
Ня меў я волі, ні вугла…
Намыль з канца ў канец вяроўку,
Каб лепей шыю абняла!
Ў паветры ногі затрасуцца,
Байца ня стане аднаго,
Дый хоць званы й не адгукнуцца,
Не пахаваеце ўсяго!
Ня ўмруць ніколі грозны клікі
На сонца захад і на ўсход:
Тут сьпіць ваяк, ваяк вялікі
За волю, долю і народ!
1908 г.
| 
Прапануем да спампаваньня!