Коннік без галавы (1941)/XXXIX
| ← Раздзел XXXVIII | Коннік без галавы. Раздзел XXXIX Раман Аўтар: Томас Майн Рыд 1941 год Арыгінальная назва: The Headless Horseman (1865) Пераклад: Уладзімір Ляўданскі |
Раздзел XL → |
Прапануем да спампаваньня!
Раздзел XXXIX
ЛУЖЫНА КРЫВІ
Група, якая адправілася на пошукі, пасоўвалася з надзвычайнай асцярожнасцю. Да гэтага былі сур‘ёзныя падставы. Індзейцы былі на ваеннай сцежцы.
Наперад былі высланы разведчыкі і прафесіяналы-следапыты, на абавязку якіх ляжала знаходзіць сляды і разгадваць іх значэнне.
У ваколіцах Леоны не было знойдзена ніякіх слядоў.
На адлегласці дзесяці міль ад форта раўніну перасякалі лясныя зараснікі, якія цягнуліся на вялікую адлегласць на паўночны захад і на паўднёвы ўсход. Гэта цехаскія джунглі, абвітыя ліянамі і амаль непраходныя для чалавека і каня.
Цераз гэтыя зараснікі, якраз насупраць форта, ішла прамая прасека, па якой была пракладзена сцежка. Гэта найбольш кароткі шлях да вярхоўяў Нуэсес. Акружаная правільнымі радамі частых дрэў, прасека стварала ўражанне сапраўднай алеі. Ці была гэта выпадковая «гульня прыроды», ці алея была штучна насаджана рукою чалавека? Магчыма, гэта была старая ваенная сцежка каманчаў, пракладзеная ў часе іх ваяўнічых паходаў на Тамаліпу, Коагуілу і Новую Леону.
Следапыты ведалі, што алея гэтая вяла да Аламо, і таму ўся экспедыцыя рашыла пайсці іменна па гэтай прасецы.
Неўзабаве адзін з следапытаў спыніўся ля ўзлесся зараснікаў, як быццам збіраючыся штосьці сказаць.
— У чым справа? — запытаў маёр, пад‘ехаўшы да яго. — Сляды?
— О, так, маёр, і многа слядоў. Паглядзіце сюды! Вы бачыце?!
— Сляды каня!
— Двух коней, маёр, — сказаў следапыт, ласкава папраўляючы маёра.
— Правільна.
— Далей ідуць як быццам-бы чатыры сляды, але яны ўсе пакінуты гэтымі-ж двума коньмі. Яны ідуць перш уверх па гэтай прасецы і затым вяртаюцца назад.
— Добра, мой дружа Спэнглер, што-ж ты адносна гэтага думаеш?
— Многае яшчэ астаецца загадкавым, — адказаў Спэнглер, які служыў у ваенным лагеры разведчыкам, — але ўсё-ж мне ўжо ясна, што забойства зроблена іменна тут.
— Якія ў цябе доказы? Хіба ты знайшоў труп?
— Не. Трупа я яшчэ не знайшоў.
— А што-ж тады?
— Кроў. Вялікая лужына крыві, нібы яе выпусцілі з жыл буйвала. Ідзіце і паглядзіце самі. Але, — дадаў ён, — калі вы хочаце, каб я як належыць разабраўся ў слядах, распарадзіцеся, каб усе іншыя аставаліся на месцах.
— Добра, няхай будзе па-твойму, — адказаў маёр.
Затым, звяртаючыся да членаў экспедыцыі, маёр сказаў:
— Я прашу ўсіх астацца на некалькі хвілін на сваіх месцах. Мой следапыт павінен зараз зрабіць адно расследаванне, якое патрабуе, каб увесь участак быў у яго распараджэнні.
Патрабаванне маёра было бясспрэчна выканана нават тымі, хто не знаходзіўся ў непасрэдным падначаленні яму.
Праехаўшы крокаў пяцьдзесят, Спэнглер спыніўся:
— Бачыце гэта? — сказаў ён, паказваючы на зямлю.
— Я быў-бы сляпым, калі-б не бачыў, — адказаў маёр. — Лужына крыві, як ты сказаў, настолькі вялікая, што магла-б асушыць усе жылы буйвала. Калі-ж гэтая кроў выцекла з чалавека, то я сцвярджаю, што ён ужо не жыве.
— Памёр, — сказаў следапыт. — Памёр раней, чым гэтая кроў пацямнела.
— Як ты думаеш, Спэнглер, чыя гэта кроў?
— Гэта кроў таго самага чалавека, якога мы цяпер шукаем, — сына старога плантатара. Я таму і не хацеў, каб ён ішоў сюды.
— Мне здаецца, што ад яго не трэба захоўваць праўду. Усёроўна ён даведаецца аб ёй з часам.
— Гэта правільна, маёр. Але мне здаецца, што нам спачатку трэба высветліць акалічнасці, пры якіх гэта забойства было зроблена. У гэтым я ніяк не магу разабрацца.
— Як не можаш разабрацца? Справа ясная. Ён забіты індзейцамі. Яго забілі каманчы.
— Ні ў якім разе, — адказаў следапыт з упэўненым выглядам.
— Чаму ты гэта гаворыш, Спэнглер?
— Калі-б тут былі індзейцы, то мы знайшлі-б сляды не двух, а сарака коней.
— Гэта, вядома, правільна. Не верыцца, каб каманчы рыскнулі нападаць у адзіночку.
— Ніводзін з каманчаў і наогул ніхто з індзейцаў не рабіў гэтага забойства. На прасецы відаць сляды толькі двух коней. Як вы бачыце, гэта сляды падкаваных капытоў. Каманчы не ездзяць на падкаваных конях. На абодвух конях былі бледнатварыя коннікі, а не чырвонаскурыя. Адзін рад слядоў зроблен мустангам, другі — амерыканскім канём. На шляху да захаду мустанг ішоў наперадзе. Па дарозе назад амерыканскі конь наперадзе, а мустанг — за ім. На якой адлегласці адзін коннік ехаў за другім, цяжка ўстанавіць. Напэўна, гэта будзе больш зразумела, калі мы адправімся да таго месца, дзе абодва яны павярнулі назад. Гэта павінна быць недалёка.
— Добра, ідзём туды, — сказаў маёр. — Я зараз распараджуся, каб усе аставаліся на сваіх мясцах.
Даўшы распараджэнне, маёр паехаў за следапытам.
Сляды цягнуліся яшчэ на працягу амаль пяцісот крокаў. Меркаванні следапыта, што ў напрамку да захада наперадзе ішоў мустанг, а назад ён ішоў за амерыканскім канём, пацвердзіліся.
Следапыт спыніўся.
Далей гэтага месца сляды не ішлі; тут абодва коні павярнулі і пайшлі назад.
Следапыт злез з каня і пачаў уважліва вывучаць гэты ўчастак.
— Яны тут былі разам, — сказаў ён праз некалькі хвілін, прадаўжаючы разглядаць зямлю. — І досыць доўга. Але абодва аставаліся ў сёдлах. Яны па-сяброўску гутарылі — гэта таксама відаць. Усё гэта яшчэ больш заблытвае справу.
— Калі ты гаворыш праўду, Спэнглер, то ты сапраўдны чараўнік. Скажы мне, калі ласка, як ты даведаўся аб усім гэтым?
— Па слядах, маёр, па слядах. Гэта досыць проста. Я бачу, што сляды месцамі находзяць адзін на другі. Як відаць, коннікі былі блізка адзін ад другога, але коням не стаялася, і яны тапталіся на месцы. Коннікі аставаліся тут досыць доўга, — паспелі выкурыць па цэлай сігары. Вось тут і акуркі; вы бачыце, сігары выкураны да канца.
Следапыт нахіліўся, падняў акурак сігары і перадаў яе маёру.
— Па гэтай вось адзнацы, — прадаўжаў следапыт, — я і заключыў, што абодва коннікі, хто-б яны ні былі, не маглі быць варожа настроены адзін супроць другога. Людзі звычайна кураць разам не для таго, каб праз хвіліну перарэзаць адзін другому горла. Сварка магла адбыцца толькі пасля таго, як яны скончылі курыць. Тое, што яна была, — у гэтым для мяне няма сумнення. Я зусім перакананы, што адзін з іх прыкончыў другога. Хто з іх гэта зрабіў, бадай, досыць ясна. Бедны стары Пойндэкстэр, ён ніколі больш не ўбачыць свайго сына жывым!
— Усё гэта вельмі загадачна, — заўважыў маёр.
— Так, чорт пабяры!
— Але труп, дзе-ж ён можа быць?
— Вось гэта і блытае мяне больш за ўсё. Калі-б гэта былі індзейцы, то мяне-б ніколі не здзівіла-б, што труп загінуў. Яны маглі панесці яго з сабою. Але тут няма ніякіх адзнак індзейцаў. Паверце мне, маёр, што адзін з гэтых двух коннікаў укакошыў другога. Але што ён зрабіў з трупам — гэта для мяне загадка.
— Надзвычай дзіўна! — усклікнуў маёр. — Надзвычай загадачна!
— Магчыма, што мы яшчэ зможам разгадаць гэтую таямніцу, — прадаўжаў Спэнглер. — Для гэтага трэба знайсці сляды коней пасля таго, як яны адправіліся з месца злачынства. Магчыма, і ўдасца што-небудзь даведацца. Тут-жа нам больш няма чаго рабіць. Як вы думаеце, трэба аб гэтым паведаміць яму?
— Містэру Пойндэкстэру, ты хочаш сказаць?
— Так.
— Ты пераконаны, што забіты іменна яго сын?
— О, не! Я ў гэтым далёка не ўпэўнены. Я толькі ўпэўнены ў тым, што стары Пойндэкстэр прыехаў сюды на адным з двух коней, якія былі сведкамі злачынства. Я параўноўваў сляды. Калі толькі малады Пойндэкстэр сядзеў іменна на гэтым кані, то я баюся, што мала надзеі ўбачыць яго жывым. Мне не падабаецца, што падарожнік ехаў ззаду яго.
— Спэнглер, ці ёсць у цябе якія-небудзь падазрэнні, хто быў забойцам?
— Нічога не разумею. Калі-б не расказ старога Обердофера, я ніколі не падумаў-бы аб Морысе-мустангеру. Праўда, гэта след падкаванага мустанга, але я не магу ручацца, што гэта іменна яго мустанг. Вядома, гэтага не можа быць. Малады ірландзец не з тых бязглуздых людзей, якія могуць забіць з-за глупства. Але мне здаецца, што ён з тых, хто мог гэта зрабіць з халодным разлікам.
— Я думаю, твая праўда.
— Дык вось, калі малады Пойндэкстэр быў забіты і забіты Морысам Джэральдам, то між імі, напэўна, адбылася сумленная барацьба, і сын плантатара аказаўся пераможаным. Вось як я гэта разумею. Што-ж датычыць знікнення трупа і колькасці пралітай крыві, то гэта мне зусім незразумела. Неабходна пайсці далей па слядах. Магчыма, можна будзе прыйсці да якога-небудзь разумнага заключэння. Ці варта сказаць старому, што я думаю?
— Не, бадай што не варта гэтага рабіць. Ён ужо дастаткова многа ведае. Магчыма, яму лягчэй будзе паступова прыйсці да гэтай жудаснай праўды. Не гавары яму нічога аб тым, што мы бачылі. Ты займіся вывучэннем слядоў, а я пастараюся адвесці ўсіх ад гэтага месца.
— Добра, маёр, — сказаў следапыт. — Мне здаецца, я здагадваюся, адкуль павінен пачынацца след назад. Дайце мне дзесяць хвілін на гэтую справу, а пасля падыйдзіце да мяне па майму сігналу.
Сказаўшы гэта, Спэнглер паехаў назад да таго месца, дзе была кроў. Там ён зноў уважліва ўглядаўся ў сляды, а пасля павярнуў у бакавую прасеку.
Ва ўмоўлены час пачуўся яго рэзкі свісток. Па гуку можна было меркаваць, што следапыт адышоў амаль на цэлую мілю ўбок.
Маёр даў загад рушыць. Ён ехаў наперадзе са старым Пойндэкстэрам і яшчэ з некалькімі людзьмі з мясцовай знаці. Але кіраўнік атрада нікому не сказаў аб жудасных і загадачных адкрыццях следапыта.