Матчын дар (1929)/На чужыне/29

← 28. Вясна

29. Nocturno Верш Аўтар: Алесь Гарун 1929 год

30. ⁂ Дзяўчыначка-сэрца, сябе ня трывож →

Іншыя публікацыі гэтага твора: Nocturno.

Прапануем да спампаваньня!

29.

NOCTURNO.

Спаткаў сягоньня я сваю Нядолю,
Знайшоў яе у сіненькім ляску.
Брадзіў бяз мэты я, душа гарэла з болю,
І думаў: будзе мне лягчэй у халадку.

Спаткаў, пазнаў яе і, вось, пытаю:
— Скажы ты мне, нядоленька мая:
Багата жыцьця кніг яшчэ перачытаю?
Калі і на якой чытаньне скончу я?

Скажы, ня крыйся мне, мая камратка,
Дзянькі мае маркотныя чаму?
Адзін ў адзін ідуць, ва ўсіх адна апратка,
Як душы грэшныя, ці вінныя каму.

Чаму, яшчэ скажы, мая ядына,
Люблю зямлю, вялікі жыцьця ток,
Як неба зорачкі, каханьнем моцным сына,
А сам — адлучаны ад дзераўца лісток,

Яна у вочы люба мне зірнула,
Ўзлажыла белы ручанькі на мне,
Маўляў сястра мая, да сэрца прыгарнула, —
Часамі так цябе каханка прыгарне.

— Чакай, харошы мой, пакінь задумы!
Душу сваю пытаньнямі ня муч.
Зірні на гэты лес, прыслухайся у шумы,
А можа знойдзеш ты жыцьцёвы вечны ключ!

Стаіць магутны лес ізноў убраны
Ў зялёны ліст дагледлівай рукой,
І п‘ець спажыўны клёк, старыя гоіць раны…
Зірні, якая моц! Зірні, які спакой!

Што-год ўміраець ён парой асеньняй,
Каб зноў аджыць, убачыўшы вясну.
І гэтак ўсё ідзець чаргою пераменнай;
То скіне сон з вачэй, то зноў ідзець да сну.

Расьцець дубочак тут, — які зялёны!
Другі стары калодаю палёг;
І сын ідзець ўгару, як бацька ў час мінëны,
Што даў жыцьцё яму, а сам зваліўся ў мох.

Цячэць ручайка вось, і ту-ж ня стала!
Няма яго, схаваўся у зямлі,
А недзе тамака рака зямлю прарвала,
І воды тэй ракі па лузе пацяклі.

І ты, о любы мой! Як лес зімовы
Заснуў, ляжыш, ня можучы устаць.
Але наступіць дзень вясёлы, пекны, новы,
І радасьць вольнасьці павінна завітаць.

Дзянькоў маркотнасьць ты сваіх ў распачы
І тэй сваёй адлюднасьці ня гудзь:
Пакуту рок табе шчасьліваму прызначыў,
І ўдзячным за яе вялікаму ты будзь.

Няма пакуты дзе — няма пазнаньня,
Душа тагды лагчынамі паўзець;
А што гарчэй, скажы, цяжэй перапаўзаньня?
А што страшней яшчэ, як вочмі не глядзець?

Аб сьмерць пытаеш ты? Калі сканчыцца
Жыцьцё тваë, — міленькі, ня пытай!
Спрабуй ад думак тых, ад хворых, палячыцца,
Прыходзь у гэты лес — паветра тут глытай.

Жыві, каб жыцьце даць другім, малодшым,
Як дуб стары, што ўзгадаваў дубка.
А там… ручайка зьнік! І мы пуцём каротшым
Пайдзем ў зямлю за ім, каб выплысьць, як рака.

Увагі

29. Nocturno.

10 р. „Дзянькі мае маркотныя чаму?“ — Пакінута інтэрпункцыя выданьня 1918-га г. У аўтографе стаіць пытальнік і ў канцы 12-га радка.

12 р. „Як душы грэшныя“… У выд. 1918-га году было: „думы грэшныя“. Папраўка ўнесена на падставе аўтографу (XV. 2. 23/32).

37 р. …„і ту-ж“ зам. „і тут-жа“ згодна з вымаганьнем рытму.

42 р. …„можучы“… Пакінута бяз зьмены напісаньне выд. 1918-га г.

49 р. „Няма пакуты дзе — няма пазнаньня“. Прынята інтэрпункцыя аўтографу (XV, 2. 23/32). У выданьні 1918-га году: „Няма пакуты, дзе няма пазнаньня“.