Хрэстаматыя новай беларускай літэратуры (1927)/I/А/Альбэрт Паўловіч/На начлезе

← Каты

На начлезе Верш Аўтар: Альберт Паўловіч 1927 год

З драмы „Васількі“ →

Іншыя публікацыі гэтага твора: На начлезе (Паўловіч).

Прапануем да спампаваньня!

На начлезе.

Ужо добра вечарэла — сонца ані знаку;
Над зямлёй плыў блеск, як скурка пячонага^[1] раку.
Як авечак, хмар тых поўна, — зоркі паўтыканы;
Бледны месяц тырчыць бокам, як абруч зламаны.
З поля быдла^[2] йдзе, рыкае; цёлка^[3] прэ са звонам…
Два сыны Крывога Янкі, — Панцялей з Супронам, —
На начлег сьпяшаць з канямі,^[4] ўзялі торбы, пугі,
Повад, путы і акрыцца нейкія дзяругі.
Лес далёка, ў полі ціха; прыкра; глуш нямая…
Ужо хлопцы на начлезе, — вогнішча пылае.
Вецер дзьме і дым ганяе, іскры скрозь нясуцца;
Коні спутаны блізенька ля агню пасуцца.
Хлопцы селі на мураве — ім ня страшна ў полі.
Скора старшы брат, Супронка, задрамаў паволі.
Засьляпіўшы шапкай вочы, нос уткнуў у бурку,
Панцялей адзін пільнуе, сьвішча падпявае,
То паверне галавешкі, то гальлё ўскідае.
Толькі неяк адхінуўся (быў дурны аднача),
Глядзіць — нешта больш курчаці з белым пузам скача,
Не чакаўшы вельмі доўга, ухапіў адразу,
Згарнуў жар, узяў за лытку і пячэ заразу.
Сьпёк, грызе ганебны косьці, выядае мяса
З такім густам, як і мёду не ядуць на Спаса!
— „Годзі спаць! Супрон прачніся! Што ад сну карысьці?
Ты ўсё сьпіш, а я ем рака, ўжо канчаю грызьці!“
— „Дзе-ж ты браў: прынёс мо’ з хаты, ці хадзіў ў затоку?“
— „Не, ён сам агонь убачыў, прыскакаў здалёку“.
— „Дурань-жа ты, Супрон, кажа, — гэта-ж, брат, рапуха!“^[5]
— „Чорт і з ёю — кончыў ногі, кончу ўжо і бруха!“

---

---

1. Печанага.
2. быдла — трэба лічыць за полёнізм з увагі на канчатковае злучэньне — дл, як падобна-ж у — wiodłem, szedłem і г. д. У беларускай мове: тут — чыстае л. Калі глядзець, што карэнь слова — быт —(да-быт-ак), то пераход глухога — т — у звонкае — д — перад звонкім — л — мог стацца і ў беларускай мове, але маем вельмі шмат слоў з роўным значэньнем, што бяз спорнага слова (быдла) можна зусім абыйсьціся. Маем — дабытак, статак, жывёла, гаўяда, скаціна і інш.
3. Цялушка.
4. Правільна — з коньмі.
5. Жаба земляная і дамовая.