Спаткаў сягоньня я сваю Нядолю,
Знайшоў яе у сіненькім ляску,
Брадзіў бяз мэты я, душа гарэла з болю,
І думаў: будзе мне лягчэй у халадку.
Спаткаў, пазнаў яе і, вось, пытаю:
— Скажы ты мне, Нядоленька мая:
Багата[1] жыцьця кніг яшчэ перачытаю?
Калі і на якой чытаньне скончу я?
Скажы, ня крыйся мне, мая камратка[2],
Дзянькі мае маркотныя чаму
Адзін ў адзін ідуць, ва ўсіх адна апратка,
Як думы грэшныя, ці вінныя каму.
Чаму, яшчэ скажы, мая ядына[3],
Люблю зямлю, вялікі жыцьця ток,
Як неба зорачкі, каханьнем моцным сына,
А сам — адлучаны ад дзераўца лісток ?
Яна у вочы люба мне зірнула,
Узлажыла белы ручанькі на мне,
Маўляў сястра мая, да сэрца прыгарнула, —
Часамі так цябе каханка прыгарне.
— Чакай, харошы мой, пакінь задумы!
Душу сваю пытаньнямі ня муч.
Зірні на гэты лес, прыслухайся у шумы,
А можа знойдзеш ты жыцьцёвы вечны ключ!
Стаіць магутны лес, ізноў убраны
Ў зялёны ліст дагадлівай рукой,
І п’ець спажыўны клёк, старыя гоіць раны…
Зірні: якая моц! Зірні, які спакой!
Штогод ўміраець ён парой асеньняй,
Каб зноў ад’жыць, убачыўшы вясну.
І гэтак ўсё ідзець чаргою пераменнай:
То скіне сон з вачэй, то зноў ідзець да сну.
Расьцець дубочак тут, — які зялёны!
Другі, стары, калодаю палёг;
І сын ідзець ўгару, як бацька ў час мінёны,
Што даў жыцьцё яму, а сам зваліўся ў мох.
Цячэць ручайка вось і ту-ж[4] ня стала!
Няма яго, схаваўся у зямлі,
А недзе — тамака рака зямлю прарвала
І воды тэй ракі па лузе пацяклі.
І ты, о, любы мой! Як лес зімовы
Заснуў, ляжыш, ня могучы устаць.
Але наступіць дзень вясёлы, пекны[5], новы,
I радасьць вольнасьці павінна завітаць.
Дзянькоў маркотнасьць ты сваіх ў распачы
І тэй сваей адлюднасьці ня гудзь:
Пакуту Рок табе, шчасьліваму, прызначыў,
І ўдзячным за яе Вялікаму ты будзь.
Няма пакуты, дзе няма пазнаньня,
Душа тагды лагчынамі паўзець.
А што гарчэй, скажы, цяжэй перапаўзаньня?
А што страшней яшчэ, як вочмі не глядзець?
Жыві, каб даць жыцьцё другім, малодшым,
Як дуб стары, што ўзгадаваў дубка.
А там… ручайка зьнік! І мы пуцём[6] каротшым
Пайдзем ў зямлю за ім, каб выплысьць, як рака.
|