Не аб шумна-разгульнай бяседзе-вясельлі, Не аб славе забытаго краю,
Не аб віхрах і бурах, што сьветы цярпелі, Гэту песьню сягоньня складаю.
Выліць думку хачу—хай снуе у бязмеры— Думку-памяць, што ў сэрцы залегла,
Аб тэй зорцэ, што некалі з добраю верай Над зямелькай ясьнела і зьбегла.
Аб музы́цэ, што лірай сваей чарадзейскай. Мне ў душы сьветач выклікаў новы,
Каб жыла хоць на час красай кветкаў-пралескаў, Як жыве вечна Лірнік вясковы,
*
Над Вільёй, дзе сталіца была Гедыміна, На магілках, што Росса завуцца,
Курганок там убачыш пакрыты дзярнінай, Над дзярнінай бярозкі трасуцца.
Сумна шэпчуць галінкі зімою і летам Аб жыцьці пахаваным пад імі;
Людзі ходзюць маліцца над насыпам гэтым, Пасьвенцаці сьлезамі жывымі. Пяцьдзесят раз у зелень весна спавівала Ніву нашу і насып жвіровы,—
Над курганам тым сэрцаў мільёны шэптала: Дай Бог рай табе, Лірнік вясковы.
*
На зялёным цьвітучым лагу-сенажаці, Гэт пад лесам за вёскай бедачай
Песьню-музыку сумную здаля чуваці: Пастушок там на дудцэ так плачэ.
Звоне коскай касец, толькі водгалас льецца, Сам, як колас, хістаецца ў полі…
На загоне жнея над снапочкамі гнецца; Сонцэ іхней дзівуецца долі.
Пастушок і касец той, і жнейка-дзяўчына, Пахіліўшы маркотна галовы,
Тую песьню пяюць, што мінуўшай часінай Ім аставіў іх Лірнік вясковы.
*
Песьні гэтай знаём і палац мураваны, Што ў хмяліных бялее повоях,—
На пачэсным кутку заседае жаданай— Мілай госьцей ў багатых пакоях.
І ў засьценку шляхоцкім, што з вёскаю блізкай Тую-ж долю-нядолю гадуе,
Гэта песьня плыве над ліповой калыскай— Гэтак маці над дзіцем бядуе.
З маткай рэчка і вецер па свойму запелі, Зашумеў бор зялёны, сасновы,
Як-бы тые напевы яны зразумелі, Што злажыў чуйны Лірнік вясковы.
*
А калі ты, гаротнік, тулач беззямельны, Будзеш долей закінут у горад,—
Ты пачуеш і там голас той непаддзельны, Што спаткаці, пачуць быў даўно рад.
Ці сіроткі, к сьцяне прытуліўшысь халоднай, Ноч праводзюць, усходу чэкаюць,
Ці нешчаснаго ўбачыш, як гнецца галодны— Ты спытай—яны Лірніка знаюць. Там і сіняя мгла, як настануць марозы, На муры сее пух брылянтовы,
Быццам тые праўдзівые сьветлые сьлёзы, Што калісь выліў Лірнік вясковы.
*
Ўсюды Лірнік сваей чарадзейскаю лірай Думкі-чары, як кветкі разсеяў,—
І ці ўмёр, ці жыве між людзьмі далей шчыра— Адгадаці малая надзея.
Час патрапе усё пакрышыць, адалеці, Путы нават змарнеюць у плесьні,—
Покі-ж будзе душа хоць адна жыць на сьвеце, Будуць жыці і лірнікаў песьні.
Будзеш жыць! Будуць векі ісьці за векамі. Не забудуцца дум тваіх словы,
Як і слоў беларускіх жывучы між намі Не забыўся ты, Лірнік вясковы.
|