Hołas dušy (1926)/II/Św. Jozefata

← Cyrylla i Metoda, św. Apostałaŭ sławianskich

Św. Jozefata, arcybiskupa Połackaha, mučanika za relihijnaje abjadnańnie Biełarusi Казаньне Аўтар: Казімір Сваяк 1926 год

Uniebaŭziaćcie, abo Ŭśnieńnie Najśw. Dziewy Maryi →

Прапануем да спампаваньня!

Św. Jozefata, arcybiskupa Połackaha, mučanika za relihijnaje abjadnańnie Biełarusi.

1. Światy Jozafat byŭ synam kupca, a baćki jaho z małych let užo sulili dla jaho bahatstwa i sławu na świecie. Ale inšuju sławu sudziŭ Boh jamu, bo z Jaho łaski światoj staŭsia Jozafat apostałam na Biełarusi i praliŭ kroŭ za abjadnańnie narodu našaha ŭ wiery katalickaj. Časy byli sumnyja, a byŭ heta pačatak 17-ha wieku. Minuła tady ŭžo šmat hadoŭ, jak świataja Unija Cerkwy z Kaściołam pačała chutka pašyracca na Biełarusi, zdabywajučy što-raz bolšuju ličbu duš, jakija šukali adnej wiery Chrystusowaj, choć u roznych abradach. Św. Jozafat byŭ najsłaŭniejšym šyrycielem Unii, za katoruju i staŭsia światym mučanikam.

2. Byŭ heta čaławiek wialikaha serca i rozumu, a pieradusim — wialikaj pakuty. Skraplaŭ jon ducha niatolki malitwaju, ale ŭžуwaŭ, prymieram światoha Jana Chryściciela, wałasianicy, a tak-ža bičawańnia. Kali prabywaŭ u Wilni ŭ klaštary Bazyljan, niaraz — bywała — widzieli jaho na świantary, hdzie bičawaŭsia da krywi, paŭtarajučy: „Boža, daj jednaść u światym Domie Twaim“. I nia dziwa, što ŭ Wilni nazywali jaho „dušałoŭcam“, bo i miesta i wakolicy ačyściŭ ad niedawierstwa śwaimi nawukami i adwahaj. Zakamianielyja worahi relihijnaha abjadnańnia Biełarusi zakipieli tady hniewam šalonym i jašče ŭ Wilni staralisia zbyć sa świetu našaha apostała. Ale Jozafat zaŭsiody ŭmieŭ wyjści z ruk ich, bo jšče nie nadyjšła para taja.

3. U 1618 hodzie mitrapalit Rutski naznačуŭ Jozafata biskupam u Połacku. Tut jon z usiej siły staraŭsia abjadnaci Biełarusaŭ u wadnej wiery katalickaj, sławianskaha abradu. Baraniŭsia jon ad wydumkaŭ ahidnych, jakija na jaho kidali worahi, asabliwa zbuntawany biskup Smatrycki i šmat-chto z šlachty. Smatrycki apamiataŭsia tolki prad śmierciaj, abjadnaŭšysia z Rymam i prystupiŭšy da Unii. Najbolš worahaŭ mieŭ Jozafat u Witebsku, hdzie padčas adwiedzin apostalskich i śmierć jaho spatkała z ruk razjaranych fanatykaŭ, kirawanych rukoju rasiejskich nasłańnikaŭ. Nad ciełam jaho ździekawalisia nialudzka. Praŭda adnak-ža, za jakuju pamior św. Jozafat, pa śmierci jaho zatryumfawała. Najzajadlejšyja worahi jaho prystupili da Unii, a nie prajšło i dziesiaci hadoŭ ad jaho śmierci, jak świataja sprawa heta dajšła da niebywałaha raśćwietu. Pašyrałasia jana praz hadoŭ 200 i mo’ dawiała-b da sucelnaha abjadnańnia našaha narodu pa wiery, kab nie zawidnaść i złaja wola susiedziaŭ. Susiedzi z zachodu pakrywili dumku Unii i prywykli hladzieć na jaje, jak na sposab świeckaj palityki. Susiedzi z uschodu z niejkaj nialudzkaj zajadłaściaj hwałtam niabywałym dawiali ŭžo ŭ wieku 19 sprawu Unii da zhuby. Boh heta dapuściŭ: Jaho świataja wola, ale jdzie čas: Jon jaje zbudzić, žywuju i mahutnuju. Bo nie nadarma razlita kroŭ św. Jozafata i inšych mučanikaŭ Unii. Kroŭ ich budzie nasieńniem na abjadnańnie relihijnaha świetahladu paswaranych Biełarusaŭ. A toje nasieńnie zachawaŭ Boh na našy časy. Z žyćcia Jozafata wučycca nam treba niazłomnaści i wytrywałaści ŭ dakanańni światoha dzieła. Daść mo’ Boh niezadoŭha, što św. Jozafat ahałošan budzie patronam abjadnanaj našaj biełaruskaj krainy.