II. Ab žyćci i pracy biełaruskaha narodnaha ideoloha K. Swajaka III. Ab žyćci i pracy biełaruskaha narodnaha ideoloha K. Swajaka Šukańnie biełaruskaj narodnaj ideohalohii — hałoŭnaja meta žyćcia i tworstwa K. Swajaka
Літаратуразнаўчая праца
Аўтар: Адам Станкевіч
1931 год
IV. Swajak i Fr. Bahušewič. Padabienstwa i rožnica

Спампаваць тэкст у фармаце EPUB Спампаваць тэкст у фармаце RTF Спампаваць тэкст у фармаце PDF Прапануем да спампаваньня!




III. Šukańnie biełaruskaj narodnaj ideolohii — hałoŭnaja meta žyćcia i tworstwa K. Swajaka.

Usio žyćcio i tworstwa, biez pary zhasšaha biełaruskaha pieśniara Kazimiera Swajaka, — heta adno biazupynnaje, poŭnaje muki i bolu, imknieńnie złučyć u razumnuju i harmonijnuju cełaść raściarušanyja biełaruskija dumki, zamazać usie ščeliny — padzieły ŭ dušy biełaruskaj, raźjaśnić niajasnaje, pakazać narodu toje, što jamu najbolš jość škodnaje i najbolš karysnaje, pieratapić ahniom dumki i lubowi ŭwieś biełaruski chwory arhanizm, pakryžawany čužackimi ŭpływami, — u niešta adnalitaje, skryšyć puty niawoli ducha narodu, z nutra biełaruskaha wykrasić sapraŭdy narodnaje, narodu ŭłasnaje i pryrodnaje žyćcio i dać jamu wolny bieh u raźwićci jahonym zhodna z pryrodnym zakonam žyćcia, aświečanaha niabiesnym bleskam chryścijanstwa.

Ab pracy swajej u kirunku raźwićcia biełaruskaj narodnaj ideolohii K. Swajak uspaminaje, jak my ŭžo bačyli, u apisańni swajho žyćcia, ab hetkim-ža kirunku jaho pracy, jak ab pracy asnaŭnoj paeta, prakonywajemsia i z nastupnych, uziatych tolki dla prykładu, wieršaŭ jahonych:

Nia pišu ja dla zabawy,
Ni dla blichtru, ani sławy,
Ni na śmiech tabie, biazwierca,
Pišu ja, bo plača serca.
Sumna, strašna dumki rwucca,
U siniu dal, jak roj niasucca,
U cichi haj, hdzie ŭsieńka čuje, —
Na pryhon, hdzie brat haruje…
(Maja Lira, Miest pradmowy).

Dušy zbalełaj, z muk ašalełaj,
Duchawi ciomnamu, ad wieku sonnamu
Cieła krywawaha
Puty kryšu.
(Soncu uzhornamu).

Ci bieznadziejny, zmučany, źbity,
Duch moj ustanie, ci zwalicca słaby —
Nikoli, Boža, Taboj ja niasyty:
Nawiet i ŭ piekle ciabie pryzywaŭby…
(Na psalm 130).

I bahasłaŭlu, Boža, Twaje dziwy
U formach prajawy i ŭ źmienach času —
I swaje ruki kwoły i laniwy
Uznašu u nieba za ajčynu našu.
(Na psalm 62).

Pryjdzi, Chryście, o Boža moj,
U našy kraj,
Bahasławi światoj rukoj
I moc nam daj.

Niama Ciabie, o Chryst światy,
Miž našych niŭ:
Susied błahi zhłumiŭ… a Ty
Hałoŭ schiliŭ…

Prydzi, Chryście, nam wieru daj —
Moc Božuju:
Niachaj pačuje rodny kraj
Dušu swaju.
(Prydzi Chryście).

Tak, užo z hetych, uziatych dla prykładu, niekulkich wieršaŭ K. Swajaka, widać, što zmušaje jaho bracca za piaro hłybokaja unutranaja patreba, što hałoŭnaja meta jaho tworstwa heta — ablahčyć dolu padniawolnaha brata biełarusa, skryšyć puty niawoli dušy biełaruskaj, pracawać i malicca da Boha, kab narod pačuŭ dušu swaju, šukać, — praściej kažučy, dla swajho narodu ideolohičnych šlachoŭ adradžeńnia i wyzwaleńnia, nikoli pry hetym nia spuskajučy z woka światła wyšejšaha, światła Božaha. Ale ab hetym usim prakanajemsia nižej, pryhladajučysia bližej da K. Swajaka, jak biełaruskaha narodnaha ideoloha.