Kazimier Swajak (1931)/VIII
| ← VII. K. Swajak i relihija | VIII. K. Swajak — unijonist Літаратуразнаўчая праца Аўтар: Адам Станкевіч 1931 год |
IX. K. Swajak i sprawa nacyjanalnaja → |
Прапануем да спампаваньня!
VIII. K. Swajak — unijonist.
Swajak, uźniaty ŭ wyś niabiesnuju i ŭzbrojeny ŭ wiečnaje światło wiery nadpryrodnaj, lohka dahledziŭ wialiki asnaŭny niedachop u žyćci duchowym narodu. Chryścijanstwa — heta adzinaja asnowa kultury i ahułam praŭdziwaha žyćcia narodu — ludzkimi pryziemnymi imknieńniami ŭ Biełarusi raździelena na dźwie warožyja čaści. Sama relihija, samo hena žarało biełaruskaha bytu narodnaha, egaizmam biełaruskich susiedziaŭ, a časta zwyčajnych worahaŭ, — uprežana da pracy na zhubu biełaruskamu narodu. Worahi biełarusa i Praŭdu Najwyšejšuju ŭprehli na słužbu niapraŭdzie.
|
Światar-čužak žaleznuju |
Dumkaj ideolohičnaj, lečučaj hetuju asnaŭnuju biełaruskuju chwarobu i trahiedyju narodnuju, pawodle Swajaka, jość relihijnaja ŭnija, abjadnańnie katalictwa i prawasłaŭja ŭ wadnej wiery pad uładaj Apostalskaj Stalicy, — jak heta bačym z niedrukawanych jaho tworaŭ, — z zachawańniem usich asabliwaściaŭ kulturna-narodnych i abradawych prawasłaŭnych biełarusaŭ. I słušna. U našaj historyi ŭnija relihijnaja ŭ lepšym časie swajho isnawańnia, kali i sama nia była jašče rezjedziena čužackimi palityčnymi i kulturnymi ŭpływami i ahułam na praciahu paŭtracisot-hadowaha swajho isnawańnia, stałasia sapraŭdy biełaruskaj narodnaj wieraj, u tym značeńni, što hetaja wiera, hetkaja forma chryścijanstwa, najbolš adpawiedaje biełaruskaj pryrodzie i kulturalna-palityčnym i hieohrafičnym warunkam biełaruskaha pałažeńnia, jak, skažam, łacinskaje katalictwa ŭ hetkim bolš-mienš značeńni stałasia wieraj narodnaj polskaj. Swajak, paet-filozaf, daskanalna heta acaniŭ badaj pieršy z biełaruskich piśmieńnikaŭ i dziejačoŭ i ŭ swajej „Liry“ snuŭ dumki ab relihijnym unioniźmie na Biełarusi. U abjadnanym chryścijanstwie na Biełarusi Swajak, jak skazana, bačyŭ ideolohična najbolš adpawiednuju biełaruskamu narodu formu chryścijanstwa i ŭ hetaj formie bačyŭ adzinuju padstawu da ŭsiestaronnaha raźwićcia biełaruskaha narodu z zachawańniem usich jaho narodnych asabliwaściaŭ.
U tworstwie Swajaka spatykajem my tak-ža dziejučych biełaruskich pahanskich bahoŭ, spatykajem adžyŭšaj staradaŭnuju pahanskuju wieru, ale ŭsio heta spatykajem padparadkawanaje Chrystu, spatykajem usio heta, možna skazać, achryščanym, prybranym u wopratku
chryścijanskaj kultury.|
Chočaš ty znać, jakuju wieru Ja wieru ŭ niejkaje wialika, Abjadnańnie, Sławian abrad maniŭsia ja pryniać, |
Swajak mocna wieryć, što časina duchowaha abjadnańnia na Biełarusi pryjdzie niekali i što tady Biełaruś staniecca sapraŭdy słaŭnaj.
U wieršy „Majej muzie“ Swajak pamastacku natchniona apiswaje, jak jon, wyhadawanuju ŭ dumkach swaich Muzu — Biełaruś, u postaci čaroŭnaj — krasuni pieršy raz spatkaŭ „pastuškom u poli“, druhi raz kali ŭ škołu
|
Maci wypraŭlała |
|
„Ty ŭbačyš mianie dwojčy: Kali lud twoj stanie ćwiorda Jak zbuduje kładku-pomast |
Hetkaja, možna skazać, Swajakowa maksimalnaja relihijnaja prahrama ŭ adnosinach jaje da Biełaruskaha narodu. Ale maje jon tak-ža i minimalnuju prahramu ŭ hetym kirunku, jakoj wykanańnie całkom naturalna wiadzie da henaj prahramy apošniaj. Woś-ža hetkaj minimalnaj relihijnaj Swajakowaj prahramaj dla Biełarusi źjaŭlajecca zbližeńnia chryścijanstwa, raźjadnanaha čužynioj, da biełaruskaj dušy pry pasredstwie rodnaj mowy i ahułam pry pasredstwie biełaruskaj narodnaj kultury.
|
Pašli mnie, Boža, paru takuju, Pany i ksianžočki i ŭsie chto „wučony!“ |